صنایع تبدیلی، غایب زنجیره ارزش باغداری در ماهنشان

محصولات باغی شهرستان ماهنشان به دلیل نبود صنایع تبدیلی و کمبود زیرساخت‌ها آن‌گونه که باید و شاید مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرد و فرصت‌های ارزشمندی در حوزه تولیدات کشاورزی این منطقه از دست می‌رود.

به گزارش کنکاش فردا، کشاورزی شغل رایج مردم شهرستان ماهنشان بوده و مجاورت با رودخانه قزل اوزن، وجود آب کافی و زمین‌های مرغوب موجب رونق کشاورزی در این شهرستان شده است.

اقلیم ماهنشان سرد و کوهستانی است و ظرفیت بسیار خوبی برای تولید بسیاری از محصولات باغی در این شهرستان وجود دارد.

زراعت نسبت به باغداری سهم کمتری از بخش کشاورزی شهرستان را به خود اختصاص داده و گندم، جو، عدس و نخود از جمله محصولات زراعی شهرستان است.

باغ های شهرستان ماهنشان در فصول مختلف سال، میزبان انواع میوه‌های خوش‌طعم و با کیفیت از جمله زردآلو، سیب، هلو، انگور و گردو است که نه تنها نیازهای داخلی را تامین می‌کند بلکه می‌تواند به عنوان یک منبع درآمدزایی ارزی نیز مطرح شود.

متاسفانه نبود صنایع تبدیلی در این منطقه باعث شده تا بخش عمده‌ای از این محصولات به صورت تازه خوری به استان‌های همجوار و حتی کشورهای همسایه صادر و ارزش افزوده آن نصیب دیگران شود درحالیکه با سرمایه‌گذاری در ایجاد واحدهای فرآوری و بسته‌بندی محصولات باغی می‌توان ضمن افزایش ماندگاری و کیفیت محصولات، زمینه را برای صادرات آنها با برند ماهنشان فراهم کرد.

یکی دیگر از چالش‌های پیش روی باغداران ماهنشانی، کمبود آب و فرسودگی شبکه‌های آبیاری است آنچنانکه کاهش بارندگی‌ها در سال‌های اخیر و نوسازی نشدن سیستم‌های سنتی آبیاری باعث شده بسیاری از باغها با خطر خشک شدن رو به رو شوند.

محمد از باغداران ماهنشان به معضل کاهش آب در منطقه اشاره کرد و گفت: مساله و مشکل اصلی امروز ما تامین آب است و با این وضعیت، نگهداری باغ های چندین ساله هم به یک دغدغه مهم تبدیل شده است چه برسد به اینکه به توسعه باغها فکر کنیم.

وی افزود: استفاده از روش‌های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره‌ای و بارانی می‌تواند به صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش راندمان تولید کمک کند؛ کمبود آب، آسیب جدی و جبران ناپذیر به درختان می زند چون درخت مثل دیگر محصولات نیست و رشد آن زمان‌بر است و اینکه نتوان باغ ها را سیراب کرد، ضربه زیادی به تولید می زند. برداشت زردآلو از باغ های ماهنشان

تغییر کاربری باغها به مزارع پرورش ماهی، یکی دیگر از تهدیدهای جدی برای باغداری در ماهنشان است. با توجه به سودآوری بالای پرورش ماهی، برخی از باغداران اقدام به تغییر کاربری اراضی خود کرده‌اند که این امر می‌تواند در بلندمدت به کاهش سطح زیر کشت باغها و از بین رفتن این میراث ارزشمند منجر شود.

مرتضی که در کار پرورش ماهی در جوار باغ خود مشغول است می گوید: امروز شاید هزار مزرعه پرورش ماهی در ماهنشان وجود دارد، این کار اشتغال خوبی ایجاد کرده است چون آب و هوای این منطقه برای ایجاد مزارع پرورش ماهی مناسب است و محصولاتمان کیفیت خیلی خوب و مشتری های زیادی هم دارند.

او اظهار می کند: باغداری و پرورش ماهی هر کدام مشکلات و دردسرهای خودش را دارد، ولی رغبت به پرورش ماهی در کنار باغها زیاد است و ایجاد حوضچه‌های پرورش ماهی در کنار باغ ها یکی از راهکارهای بهینه برای تولید آبزیان است.

نبود سرمایه گذاری برای صنایع تبدیلی محصولات باغی در ماهنشان

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان سطح باغهای این شهرستان را بیش از پنج هزار هکتار اعلام کرد و گفت: از این میزان ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار به باغ های زرد آلو اختصاص دارد.

علیرضا رضایی به مشکل استقبال نکردن سرمایه گذاران از راه اندازی صنایع تبدیلی کشاورزی در ماهنشان اشاره کرد و افزود: با توجه به هزینه های سنگین و نبود سرمایه گذار بومی تاکنون پیشرفتی در توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی در ماهنشان ایجاد نشده است.

وی معرفی کشاورزان و باغداران نسبت به عرضه مستقیم محصول تولیدی در غرفه های تجاری تهران و استان را از جمله اقدامات جهاد کشاورزی در چند سال اخیر عنوان کرد و ادامه داد: این اقدام کمکی برای عرضه محصولات باغداران شهرستان است.

با توجه به هزینه های سنگین و نبود سرمایه گذار بومی تاکنون پیشرفتی در توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی در ماهنشان ایجاد نشده است.مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان خاطرنشان کرد: در حال حاضر کمبود آب می تواند بزرگترین تهدید باغهای شهرستان باشد که در این زمینه می توان به اقداماتی مثل مجهز شدن به سیستم های نوین آبیاری در سه هزار هکتار از اراضی به عنوان یک اقدام ترویجی اشاره کرد.

رضایی، احداث و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی، ‌ایجاد کارگاه‌های کوچک فراوری محصولات باغی به خصوص زردآلو، ‌توسعه سیستم های نوین آبیاری، ‌ ایجاد تعاونی های تولیدی در سطح شهرستان و اصلاح نژاد پایه های بومی و قدیمی و جایگزینی پایه های پرمحصول و کم آب‌بر را از عمده برنامه ها و سیاست های توسعه صنعت کشاورزی و باغداری در ماهنشان برشمرد.

امتیاز تخصیص زمین برای سرمایه گذاران صنایع تبدیلی در ماهنشان

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی استان زنجان در خصوص مشوق ها برای ورود سرمایه گذاران به صنایع تبدیلی در ماهنشان، گفت: برای سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی شهرستان ماهنشان واگذاری زمین در شهرک های صنعتی و یا تخصیص زمین از اراضی ملی و موافقت با تغییر کاربری اراضی جزو برنامه ها و اولویت های سازمان است.

برای سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی شهرستان ماهنشان واگذاری زمین در شهرک های صنعتی و یا تخصیص زمین از اراضی ملی و موافقت با تغییر کاربری اراضی جزو برنامه ها و اولویت ها است.مظفر یوسفی‌پور افزود: علاوه بر این ایجاد واحدهای فراوری شیلاتی و فراوری زردآلو جزو اولویت های سرمایه گذاری استان است که در صورت وجود سرمایه گذار در اولویت تخصیص تسهیلات بانکی قرار می گیرند.

وی با بیان اینکه با جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و حمایت‌های لازم می‌توان واحدهای فرآوری و بسته بندی برای محصولات باغی در ماهنشان راه‌اندازی کرد، اظهار داشت: این امر منجر به افزایش ارزش‌ افزوده محصولات کشاورزی، جلوگیری از خام‌ فروشی و ایجاد اشتغال بیش‌تر در بخش کشاورزی استان می شود.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: سالانه حدود سه میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در استان زنجان تولید و بخشی از آنها از جمله تولیدات زراعی و باغی در نبود صنایع تبدیلی به صورت خام و بدون ارزش افزوده قابل توجهی از دست کشاورزان خارج می‌شود.

حمایت همه‌جانبه از باغداران ماهنشانی، ایجاد صنایع تبدیلی، نوسازی شبکه‌های آبیاری، آموزش کشاورزان و جلوگیری از تغییر کاربری باغها از جمله اقدامات ضروری است که باید در اولویت برنامه‌های توسعه این شهرستان قرار گیرد.

در غیر این صورت، فرصت‌های طلایی باغداری ماهنشان همچنان در سایه بی‌توجهی باقی خواهد ماند و این شهرستان از مزایای این بخش مهم محروم خواهد شد.