در دهه حاضر، هوش مصنوعی (AI) نه صرفا یک فناوری نوظهور بلکه موتور محرک چهارمین انقلاب صنعتی و عامل بازتعریف الگوهای کسب‌وکار، حکمرانی، تولید و حتی توسعه ملی به شمار می‌رود. هوش مصنوعی با قدرت بی‌نظیر تحلیل داده‌ها، یادگیری خودکار و امکان خودکارسازی فرایندها، ساختارهای بنیادین اقتصاد و صنعت را دگرگون ساخته و به عامل تمایز اصلی کشورها و بنگاه‌ها در رقابت جهانی بدل شده است.
۱ .هوش مصنوعی، پیشران عصر نوین صنعتی و معدنی
در ایران نیز با وجود چالش‌ها و محدودیت‌های فناورانه و زیرساختی، راهبرد ورود فعالانه به عرصه هوش مصنوعی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک الزام برای بقا، رشد و ارتقای جایگاه کشور در زنجیره ارزش جهانی صنعت و معدن است.
براساس گزارش ارزیابی شاخص آمادگی کشورها برای پذیرش هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴ ، ایران در میان ۱۹۳ کشور جهان به رتبه ۹۱ دست یافته است. این ارتقا نشانه حرکت مثبت اما ناکافی است و نشان می‌دهد مسیر پیشرو، نیازمند «جهشی فناورانه» و گذر از الگوهای سنتی به راهبردهای هوشمندانه، مبتنی بر فناوری‌های نوین است.
۲. تحلیل وضعیت: فرصت‌ها و چالش‌های تحول هوشمند صنعت و معدن در ایران
۱-۲ .فرصت‌های راهبردی:
۲–۲ .چالش‌های کلیدی:
۳. راهبرد کلان ایدرو برای تحقق جهش فناورانه با محوریت هوش مصنوعی
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) با تکیه بر اسناد بالادستی و برنامه‌های استراتژیک مصوب خود، تحول صنعت و معدن مبتنی بر هوش مصنوعی را در قالب محورهای زیر دنبال می‌کند:
۱-۳ . افزایش ارزش افزوده با رسوخ هوش مصنوعی در بخش صنعت، معدن و تجارت:
ایدرو نقش‌آفرینی در اکوسیستم هوش مصنوعی کشور را با تمرکز بر ارتقای بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و تسهیل تصمیم‌گیری‌های استراتژیک در فرایندهای تولید و زنجیره تامین تعریف کرده است.
حمایت از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های هوشمندسازی و تشویق شرکت‌های صنعتی و معدنی به به‌کارگیری راهکارهای مبتنی بر (Al)، از جمله سیاست‌های محوری است .
۲-۳ . ارتقای زیرساخت‌های فناورانه و هوشمندسازی صنعتی و معدنی:
۳–۳. توانمندسازی و توسعه سرمایه انسانی متخصص در هوش مصنوعی:
۴–۳. حمایت از شبکه‌سازی و تقویت اکوسیستم نوآوری:
۵–۳. کمک به تدوین و استقرار چارچوب‌های حقوقی و اخلاقی:
۶–۳. توسعه همکاری‌های بین‌المللی و انتقال فناوری:
برنامه‌های اجرایی سال ۱۴۰۴ ایدرو با تمرکز بر اقدامات عملیاتی در بخش صنعت، معدن و تجارت، شامل محورهای زیر است:
۱-۴ . پروژه‌های توسعه‌ای زیرساخت دیجیتال:
۲-۴ . پروژه‌های بومی‌سازی و کاربردی‌سازی هوش مصنوعی:
۳-۴ . تقویت اکوسیستم داده و استانداردسازی:
۴-۴ . توسعه آموزش و توانمندسازی منابع انسانی:
۵-۴ . همکاری بین‌المللی و ارتقای صادرات فناوری:
پیاده‌سازی راهبرد هوش مصنوعی در صنعت و معدن ایران، آثار چندلایه و پایداری به دنبال خواهد داشت:
۱-۵ . افزایش بهره‌وری و ارزش افزوده:
مطالعات بین‌المللی و تجربیات اجرایی ایدرو نشان می‌دهد که بهره‌گیری از (Al) می‌تواند بهره‌وری صنایع معدنی و فلزی را تا ۱۵ درصد افزایش دهد. در خطوط تولید فولاد و مس، هزینه‌های عملیاتی ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته و راندمان تولید تا ۲۵ درصد رشد داشته است.
۲-۵ . کاهش هزینه‌ها، ضایعات و بهینه‌سازی مصرف منابع:
با به‌کارگیری هوش مصنوعی، ضایعات تولیدی تا ۳۰ درصد کاهش یافته و مصرف انرژی در برخی واحدها تا ۱۸ درصد کمتر شده است. مدیریت هوشمند حمل‌ونقل و لجستیک نیز کارایی زنجیره تامین را بهبود داده و هزینه‌ها را کاهش داده است.
۳-۵ . ارتقای کیفیت، ایمنی و پایداری زیست‌محیطی:
سامانه‌های هوشمند کنترل کیفیت و پایش ایمنی، کیفیت محصولات صنعتی را ارتقا داده و حوادث کاری را به طور محسوسی کاهش داده‌اند. همچنین، بهره‌گیری از (Al) در پایش محیط زیست معادن و مدیریت منابع انرژی، توسعه پایدار را تسریع می‌کند.
۴-۵ . توسعه بازارهای صادراتی و خلق فرصت‌های شغلی نوین:
ارتقای رقابت‌پذیری و شفافیت تولید، صادرات محصولات صنعتی و معدنی ایران را به بازارهای جهانی تسهیل کرده است. صدها فرصت شغلی جدید در زمینه تحلیل داده، توسعه سامانه‌های هوشمند و نگهداری تجهیزات (Al) ایجاد شده است.
کشورهایی همچون استرالیا «Rio Tinto»، چین (شهرک‌های معدنکاری هوشمند)، برزیل «Vale» و کانادا «Goldcorp» با تمرکز بر پروژه‌های هوشمندسازی عملیاتی و سرمایه‌گذاری مستمر در (Al) ضمن ارتقای راندمان و کاهش هزینه‌ها، جایگاه خود را به عنوان رهبران فناوری تثبیت کرده‌اند. ایران نیز با تکیه بر جوانان تحصیل‌کرده، ظرفیت‌های بومی و راهبرد منسجم ایدرو می‌تواند به الگویی الهام‌بخش در منطقه بدل شود.
هوش مصنوعی برای کشورهای در حال توسعه، ابزاری راهبردی و تحول‌آفرین به شمار می‌رود که می‌تواند شکاف فناوری و بهره‌وری میان این کشورها و اقتصادهای پیشرو را کاهش دهد. در لایه کاربرد، هوش مصنوعی با فراهم کردن امکان تحلیل سریع داده‌های عملیاتی، خودکارسازی فرایندها و بهبود کیفیت تصمیم‌گیری، به سازمان‌ها و صنایع این کشورها اجازه می‌دهد تا با منابع محدود، خروجی بیشتری تولید کنند؛ ضایعات و هزینه‌ها را کاهش دهند و کیفیت محصولات و خدمات خود را بهبود بخشند.
تجربه جهانی نشان داده است که حتی اجرای پروژه‌های کوچک هوش مصنوعی مانند سیستم‌های پیش‌بینی نگهداری تجهیزات یا مدیریت مصرف انرژی، می‌تواند بهره‌وری کل عوامل تولید را به شکل قابل توجهی ارتقا دهد و مسیر توسعه صنعتی را تسریع کند .
در واقع، هوش مصنوعی برای کشورهای در حال توسعه، به ویژه در شرایط کمبود منابع، ضعف زیرساخت و دسترسی محدود به فناوری‌های روز، یک مزیت رقابتی حیاتی محسوب می‌شود. تمرکز بر کاربردهای عملی و بهره‌وری‌محور (Al) ، این امکان را فراهم می‌آورد تا صنایع بتوانند با سرعت بیشتری به استانداردهای جهانی نزدیک شوند؛ در بازارهای منطقه‌ای رقابت کنند و زمینه اشتغال، نوآوری و رشد اقتصادی پایدار را فراهم آورند. به همین دلیل، ورود هدفمند و هوشمندانه به عرصه هوش مصنوعی، می‌تواند نقش یک «ضرب‌آ‌هنگ جهش توسعه‌ای» را برای این کشورها ایفا کند.
ایدرو بر این باور است که آینده صنعت و معدن ایران، در گرو عبور جسورانه از الگوهای سنتی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناورانه، ارتقای سرمایه انسانی و پذیرش نوآوری فناورانه با محوریت هوش مصنوعی است .
ما متعهد هستیم با اتکا به دانش و ظرفیت داخلی، همکاری‌های ملی و بین‌المللی و حمایت از کارآفرینی فناورانه، زمینهساز خلق اقتصادی پایدار، هوشمند و رقابتی برای ایران فردا باشیم .
انتهای پیام//
شرکت «راکت لب» دهمین ماموریت موشک «الکترون» را برای شرکت «بلک‌اسکای» با موفقیت پرتاب کرد.
به نظر میرسد موتور رشد تولید آلومینیوم چین پس از دو دهه رشد سریع و سرمایه‌گذاری گسترده در ظرفیت‌های تولید به ایستگاه پایانی خود نزدیک شده است.
در عصر رقابت و دقت، هوش مصنوعی و بینایی ماشین با نگاهی خستگیناپذیر، نگهبان کیفیت در خطوط تولید شدهاند؛ مرز میان خطای انسانی و دقت فناورانه جابهجا شده است.
صنعت فولاد در ايران طی سالهای اخير با موانع و محدوديتهای متعددی دست و پنجه نرم کرده است؛ چالشهايی که بخش کوچکی از آن به تحريمهای خارجي و بخش عمدهای نيز به مشکلات داخلی برمیگردد.
دیدگاه بسته شده است.