ایران به جمع پنج تولیدکننده ماشین‌آلات صنایع معدنی مس پیوست؛

تجلی بلوغ و تعالی در مجتمع صنعتی اسفراین

مجتمع صنعتی اسفراین را می‌توان یکی از الگوهای تجلی و شکوفایی توانمندی‌های داخلی برشمرد. این مجتمع در طول سال‌های گذشته، بیش از ۲۵۰ گرید فولادهای آلیاژی مطرح و استراتژیک در مقیاس جهانی را تولید کرده و به شکلی مستمر، توانمندی‌های خود را در زمینه تولید قطعات و تجهیزات فولادی بزرگ با تناژ بالا توسعه داده است؛ مسیری که هم‌اکنون نیز ادامه دارد و مجتمع صنعتی اسفراین با بلوغ، تجربه و دانشی که در حوزه قطعات فولادی آلیاژی کسب کرده، امروز قدم در راه جدیدی در عرصه ماشین‌سازی گذاشته و قرارداد ساخت ماشین‌­آلات فوق سنگین معدنی را منعقد کرده است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، پیش‌نیاز اصلی رسیدن کشور به یک توسعه اقتصادی پایدار، فراگیر و متوازن، اعتلا و رشد توانمندی‌های فناورانه، دانشی و تخصصی داخلی و بهره‌گیری از این پتانسیل‌ها در راستای جهش تولید و خلق ارزش است. در واقع، تجربه نشان می‌دهد هر میزان که اقتصاد کشور در چارچوب‌ ساختار مقاومتی و درون‌زا قرار بگیرد، تاب‌آوری آن در برابر فشارها و تکانه‌ها بیشتر خواهد بود.

در این میان، عملکرد مجتمع صنعتی اسفراین و روند تحولات این شرکت در سال‌های اخیر را می‌توان یکی از مصادیق مهم اقتصاد مقاومتی و خودکفایی، با تکیه بر توانمندی‌های دانشی و فناورانه داخلی قلمداد کرد. این مجموعه امروز در حالی در چهارمین دهه نقش‌آفرینی خود به سر می‌برد که سه دهه نخست، فعالیت آن عمدتا به تولید شمش و مقاطع فولادی اختصاص داشت؛ با این حال، با ورود به دهه چهارم عمر خود که می‌توان از آن به عنوان دوران بلوغ و تعالی این شرکت یاد کرد، قدم در مسیر بومی‌سازی و تولید فولادهای آلیاژی و قطعات فولادی بزرگ گذاشت تا به این ترتیب با تامین نیازهای استراتژیک صنایع زیربنایی مانند صنایع نیروگاهی، معدنی، فولادی و نفت، آن‌ها را از وابستگی به واردات برهاند و صفحه جدیدی را در دفتر شکوفایی و خودکفایی ایران باز کند.

نقش‌آفرینی در توسعه صنایع نیروگاهی

مجتمع صنعتی اسفراین، هم‌راستا با منویات مقام معظم رهبری و سند برنامه هفتم توسعه کشور، در سال‌‎های اخیر گام‌های بلندی را در مسیر جلوگیری از وابستگی به کشورهای غربی و افزایش عمق ساخت داخل صنایع راهبردی کشور برداشته است. از جمله مهم‌ترین دستاوردهای مجتمع صنعتی اسفراین می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • دستیابی به دانش فنی ساخت شفت روتورهای ۴۵، ۵۰ و ۱۸۵ و ساخت و تحویل دو دستگاه روتور ۱۸۵ مگاوات:

با توجه به مشکلات صنعت برق کشور و همچنین دشوا‌ری‌های تامین قطعات یدکی مورد نیاز برای اورهال و تعمیرات اساسی نیروگاه‌ها ناشی از شرایط تحریمی و اقتصادی، مجتمع صنعتی اسفراین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده قطعات فولاد آلیاژی در خاورمیانه علی‌رغم همه چالش‌های ناشی از محدودیت‌های انرژی، توانست در مدت کمتر از ۶ ماه، دو دستگاه روتور ۱۸۵ مگاوات را تحویل صنعت برق کشور دهد تا به این ترتیب، گام بلندی را در کاهش ناترازی این صنعت حیاتی بردارد.

  • دریافت سفارش ساخت شفت روتور ۲۰۰ مگاواتی و افزایش سفارشات روتورهای نیروگاهی به دو هزار مگاوات:

با توجه به توانمندی‌های مجتمع صنعتی اسفراین در تامین نیاز صنایع نیروگاهی، سفارشات ساخت روتورهای در دست اقدام این شرکت در سال ۱۴۰۳ معادل کل سفارشات سه سال گذشته بوده که این مسئله از اعتماد صنایع نیروگاهی حکایت دارند. ذکر این نکته نیز ضروری است که مجتمع صنعتی اسفراین اخیرا برای اولین بار سفارش ساخت شفت روتور ۲۰۰ مگاواتی را دریافت کرده است که از نظر ابعادی و تکنولوژی ساخت در رده بالاتری در مقایسه با نمونه‌های قبلی قرار دارد و قبلا از آلمان خریداری می‌شده است.

  • قرارگیری نام ایران در میان هفت کشور مطرح جهان در حوزه ساخت تجهیزات نیروگاهی:

بومی‌سازی دانش فنی تولید این تجهیزات استراتژیک و پیچیده که برای اتصال به توربین‌های بخار و توربین­‌های گازی مناسب هستند، تحول بزرگی در رفع ناترازی انرژی برشمرده می‌شود و نام ایران را در میان هفت کشور مطرح جهان در حوزه ساخت تجهیزات نیروگاهی قرار می‌دهد. ساخت و تحویل این تجهیز استراتژیک می‌تواند جایگاه ایران را در میان قدرت‌های صنعتی و تکنولوژیک تولیدکننده آن از جمله ایالات متحده آمریکا، آلمان، ژاپن، کره‌جنوبی، دانمارک و چین بیش از پیش پررنگ سازد.

آینده درخشان

مجتمع صنعتی اسفراین در طول سال‌های گذشته، بیش از ۲۵۰ گرید فولادهای آلیاژی مطرح و استراتژیک در مقیاس جهانی را تولید کرده و به شکلی مستمر توانمندی‌های خود را در زمینه تولید قطعات و تجهیزات فولادی بزرگ با تناژ بالا توسعه داده است. برای مثال این مجموعه اخیرا برای اولین بار موفق به تولید یکی از پیچیده‌ترین انواع شیر توپی از نوع «Top Entry» با سایز ۴۲ اینچ و تولید دانش فنی این محصول خاص با ابعاد بالاتر از ۴۶ اینچی شد که این راهبرد، دستاوردها و نتایج ارزشمندی را برای کشور به دنبال داشته است:

  • قرارگیری ایران در میان چهار کشور صنعتی دنیا در حوزه ساخت تجهیزات انتقال نفت شامل آمریکا، بریتانیا، ژاپن و کانادا؛
  • جلوگیری از خروج حدود ۵۳ میلیون یورو ارز از کشور؛
  • قطع وابستگی و تامین داخل یکی از قطعات حیاتی در خطوط انتقال نفت

این قطعه که به همراه شیرهای ۳۰، ۳۲ و ۳۶ اینچی به منظور افزایش ظرفیت صادرات نفت خام مورد استفاده قرار می­‌گیرد، دارای وزن نهایی آن حدود ۱۸ تن بوده و مطابق با استانداردهای صنعت نفت به دست متخصصان جوان و توانمند ایرانی، با استفاده از نرم‌افزارهای شبیه‌ساز پیشرفته با موفقیت طراحی شد و فرایند تولید این قطعه شامل قالب­‌گیری، ریخته­‌گری و انجماد، تخلیه و در نهایت ماشین‌کاری حدود ۳۰ روز به طول انجامید.

با این حال، مسیر توسعه توانمندی‌های مجتمع صنعتی اسفراین به همین نقطه ختم نشده و این مجموعه معظم و متعالی، با بلوغ، تجربه و دانشی که در حوزه قطعات فولادی آلیاژی کسب کرده است، امروز قدم در راه جدیدی در عرصه ماشین‌سازی گذاشته و قرارداد ساخت ماشین‌آلات فوق سنگین سنگ‌­شکن خطوط‌ توسعه صنعت مس را منعقد کرده است تا از این رهگذر هم دامنه، نقش‌آفرینی و شکوفایی خود را در عرصه معدن تقویت کند و هم مسیر خود را با قدرت بیشتری در راستای خلق ارزش افزوده ادامه دهد. گفتنی است قرارداد یاد شده، بزرگ‌ترین قرارداد بومی‌­سازی ماشین‌­آلات صنایع معدنی مس پس از ۴۶ سال در کشور به شمار می‌آید که محوریت آن تولید و ساخت سه دستگاه ماشین پبل کراشر «C660»، یک دستگاه ماشین پبل کراشر «C440» و یک دستگاه ماشین ژیراتوری است.

مسیر رشد

مجتمع صنعتی اسفراین امروز، سریع‌تر و گسترده‌تر از هر زمان دیگری در مسیر ارزش‌آفرینی، خودکفایی و شکوفایی حرکت می‌کند و توانسته است علی‌رغم شرایط نامطلوب حوزه انرژی و قطعی‌های مکرر برق و گاز که موجب کاهش ۵۰ درصدی زمان در اختیار ذوب‌ریزی و عملیات حرارتی شده، با تولید با ارزش افزوده بالا و استراتژیک، هم هدف‌گذاری‌های تولید را محقق و هم بودجه مصوب را تامین کند.

این شرکت برای تحقق این دستاوردها، راهبردهای اثرگذاری را به مرحله اجرا درآورده است. از طرفی با توجه به ماهیت تخصصی و تجربی فعالیت‌های مجتمع صنعتی اسفراین، این مجتمع موضوع توسعه منابع انسانی را به جدیت دنبال می‌کنداین مجتمع تنها از ابتدای سال ۱۴۰۳ تاکنون، بالغ بر ۳۹ هزار و ۷۹۳ نفرساعت دوره‌های آموزشی حین خدمت را برای ارتقای دانش فنی پرسنل و همچنین ۱۸ هزار و ۲۲۴ نفرساعت دوره مهارت‌آموزی و اوقات فراغت را در راستای مسئولیت اجتماعی شرکت به جامعه پیرامون و خدمات رفاهی به خانواده پرسنل ارائه کرده است.

علاوه‌براین، مجتمع صنعتی اسفراین در حوزه منابع انسانی اقدامات دیگری نظیر همکاری با دانشگاه در خصوص تکمیل پایان‌نامه یا رساله دانشجویان، راه‌اندازی دوره‌های آموزش تخصصی به ویژه «MBA» با همکاری دانشگاه و مراکز معتبر علمی، اجرای مسابقات ورزشی و فرهنگی در حوزه ارتقای روحیه و سلامت بالغ بر یک هزار نفر از پرسنل و نیز برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه خانواده‌ها در جهت تحکیم بنیاد خانواده در دستور کار قرار داده است.

یکی از موضوعات مهمی که مجتمع صنعتی اسفراین در سال‌های اخیر با ورود به دهه چهارم از عمر خود با آن‌ مواجه شده، موضوع استهلاک بالای ماشین‌‌آلات، منابع انسانی و ابنیه بود. در همین راستا این مجتمع از سال ۱۴۰۲ تاکنون، اجرای فاز توسعه خاموش در سطح کارخانه را آغاز کرده و در طی این فرایند، در کنار اتمام پروژه‌های ناتمام در مجتمع و بهسازی تجهیزات، نسبت به تامین زیرساخت مناسب برای تحقق برنامه استراتژیک خود اقدام کرده است. علاوه‌براین، با تشکیل تیم نظافت و آراستگی محیطی «۵S» زیر نظر مستقیم مدیرعامل مجتمع، سیستم آراستگی محیطی در کل محیط مجتمع استقرار یافت و با ارزیابی‌های دوره‌ای، اقدامات لازم در خصوص احیا، بهسازی و نوسازی ابنیه، تجهیزات و ماشین‌آلات در دستور کار قرار گرفت.

مجتمع صنعتی اسفراین برای تقویت روند حرکتی خود در راستای توسعه توانمندی‌ها و سبد محصولات، نگاهی جدی به موضوع تامین تجهیزات داشته است. با تشکیل ساختار مدیریت پروژه، کلیه پروژه‌ها در قالب کنترل پروژه با تعیین زمان‌بندی، عملیاتی و اجرایی می‌شوند؛ به نحوی که با اجرای وسل سوم و تست موفقیت آمیز آن، ظرفیت ذوب‌ریزی تحت خلا تا ۱۳۰ تن ارتقا یافت که این مسئله امکان ذوب‌ریزی برای قطعات تناژ بالا را بدون وقفه و در کمترین زمان فراهم می‌کند. از دستاوردهای ارزشمند مجتمع صنعتی اسفراین در این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • افزایش پنج برابری ظرفیت سالن ریخته‌گری برای ذوب‌ریزی قطعاتی تا قطر ۱۰ متر
  • اجرا و اتمام پروژه کوره «H8» با کمک متخصصان داخلی در مجتمع ظرفیت انتقال گرم به سالن آهنگری به میزان ۲۰۰ تن در روز ارتقا داده شد.
  • ساخت و مونتاژ اره سه هزار میلی‌متری به عنوان بزرگ‌‎ترین دستگاه برش سرد در غرب آسیا که سرعت برش قطعات بزرگ را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

در کنار موارد مذکور، به اتمام رسیدن پروژه نصب و راه‌اندازی دستگاه سختی القایی با کمک متخصصان داخلی، توان مجتمع صنعتی اسفراین را در تولید روتورها و غلطک‌های پشتیبان صنایع نیروگاهی ارتقا داد و ظرفیت عملیات حرارتی به روش القایی را در مجتمع ایجاد کرد. خرید ماشین‌تراش‌های مختلف نظیر کاروسل، بورینگ و ماشین تراش ویژه ۱۶۰ تن که در غرب آسیا بی‌نظیر است، امکان ماشین‌کاری قطعات پیچیده، تناژ بالا و تا طول ۱۶ متر را برای مجتمع صنعتی اسفراین ایجاد کرده است.

همچنین در گام بعدی با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد فرصت مطالعاتی، تغییر رویکرد کنسرسیوم از قطعه‌سازی به سمت ماشین‌سازی و اضافه شدن شرکت‌های توانمند و با تجربه در این حوزه اقدامات عملیاتی در خصوص تقویت توانمندی اجرایی و اخذ پروژه‌ها اقدام‌های عملیاتی به مرحله اجرا درآمد.

این نگاه فراگیر و توسعه‌محوری که در بطن ساختار رهبری و مدیریتی مجتمع صنعتی اسفراین شکل گرفته است، نوید این را می‌دهد که مسیر شکوفایی و نقش‌آفرینی این بازیگر استراتژیک توسعه صنعتی کشور در آینده با قدرت و دامنه بیشتری ادامه خواهد یافت و در آینده‌ای نزدیک، شاهد نقش‌آفرینی پررنگ‌تر این مجموعه در عرصه ارزش‌آفرینی و خودکفایی کشور خواهیم بود؛ موضوعی که نشانه‌های آن از همین حالا قابل مشاهده هستند.

افزایش پنج برابری سفارشات صنایع نیروگاهی در سال ۱۴۰۳، اخذ سفارشات تا پایان سال ۱۴۰۴، اخذ و سفارش‌گیری برای سال ۱۴۰۵ برای نخستین بار، خود گواهی بر این موضوع هستند که هم‌زمان با افزایش توانمندی‌های مجتمع صنعتی اسفراین، اعتماد صنایع راهبردی کشور نیز برای تامین قطعات و قطع وابستگی به واردات در حال جلب شدن است؛ موضوعی که صفحه جدید و آینده روشنی را پیش روی اقتصاد ایران خواهد گشود.