برجسته در تولید و توزیع فرآورده‌های نفتی

به گزارش کنکاش فردا، پتروپالایش لعل دریا یکی از پروژه‌های نوظهور در صنعت پتروشیمی ایران است که با هدف بهبود فرآوری محصولات نفتی و افزایش سهم ایران در بازارهای بین‌المللی راه‌اندازی شده است. این شرکت با تمرکز بر تولید نفتا (نفتای سبک و سنگین) فعالیت می‌کند.

یکی از ویژگی‌های برجسته این شرکت، حل مشکلات صادرات نفتای سبک است که کمتر مورد استقبال قرار می‌گرفت. پتروپالایش لعل دریا با همکاری بیش از ۱۵ پالایشگاه خصوصی برتر داخلی تلاش دارد تا تولید نفتای سبک و محصولات مرتبط را برای صادرات به بازارهای شرق آسیا و منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) بهینه‌سازی کند.

شرکت لعل دریا توسط مدیران و سهامدارانی با بیش از سه دهه تجربه در حوزه تأمین و توزیع محصولات نفتی هدایت می‌شود و هدف آن افزایش زنجیره تأمین و تقویت ارتباطات با پالایشگاه‌های داخلی است. همچنین، این پروژه بخشی از استراتژی کلان ایران برای تبدیل‌شدن به یک هاب انرژی منطقه‌ای و تقویت صادرات فرآورده‌های نفتی به شمار می‌رود.

این شرکت به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده اما با رویکردی حرفه‌ای در تلاش است تا نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایران و تقویت جایگاه کشور در بازارهای انرژی جهانی ایفا کند. در این ارتباط گفت‌وگوی محمد مهدی فضلی رئیس هیات‌مدیره این شرکت را با هم می خوانیم.

رئیس هیات مدیره پترو پالایش لعل دریا درباره این که چه عواملی باعث شکل گیری ایده راه اندازی پتروپالایش لعل دریا بیان داشت: شرکت پتروپالایش لعل دریا با هدف مدیریت و بهینه‌سازی تولید و عرضه محصولات نفت‌محور تأسیس شده است. ایران با بهره‌مندی از ذخایر غنی نفتی، مزیتی منحصربه‌فرد در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر دارد. با این وجود به دلیل تفاوت در ترکیب و تناژ فرآورده‌های نفتی، امکان فروش برخی از این محصولات در بازارهای خاص همچون شرق آسیا محدود است.

برای توضیح بیشتر می توان گفت که از دو نوع برش خوراک پالایشگاه‌ها، ۷۰ درصد آن به نفتای سبک و ۳۰ درصد به نفتای سنگین اختصاص دارد. اگرچه فروش نفتای سنگین به سهولت انجام می‌شود اما نفتای سبک به دلیل تناژ پایین در بازارهایی همچون شرق آسیا تقاضای مناسبی ندارد و صادرات آن دشوار است. به منظور رفع این چالش، پتروپالایش لعل دریا با همکاری گسترده میان پالایشگاه‌های مختلف به تولید و عرضه محصولات نفتی متناسب با نیاز بازارهای هدف مانند شرق آسیا، خاورمیانه و شمال آفریقا اقدام کرده است. این رویکرد، نه تنها ارزش‌افزوده بالاتری ایجاد می‌کند، بلکه فرصت‌های بیشتری برای حضور در بازارهای بین‌المللی فراهم می‌سازد.

محمد مهدی فضلی با بیان اینکه شرکت پتروپالایش لعل دریا با بهره‌گیری از همکاری ۱۵ پالایشگاه توانسته است سبد متنوعی از محصولات نفتی را به بازار عرضه کند، اظهار کرد: شرکت پتروپالایش لعل دریا یکی از فعالان برجسته در حوزه تولید و توزیع فرآورده‌های نفتی همچون بنزین، قیر و هیدروکربن‌های سنگین است و می کوشد تا با افزایش همکاری با پالایشگاه‌های برتر کشور، دامنه تولیدات خود را گسترش و ظرفیت پذیرش سفارش های جدید را افزایش دهد. پتروپالایش لعل دریا علاوه بر همکاری با شرکت‌های بزرگ حمل‌ونقل، دارای ناوگان لجستیکی اختصاصی است که امکان توزیع سریع‌تر و کارآمدتر محصولات را فراهم می‌کند.

وی یکی از چالش‌های اصلی تولیدکنندگان را موضوع رفع تعهد ارزی عنوان کرد و گفت: این موضوع به‌ویژه زمانی مشکل‌ساز می‌شود که اختلاف میان نرخ ارز نیما و ارز آزاد زیاد باشد. در چنین شرایطی، تولیدکنندگان هنگام فروش محصولات خود متحمل زیان می‌شوند زیرا دولت مبنای محاسبات خود را بر نرخ ارز نیما قرار می‌دهد، درحالی‌که هزینه‌ها یا درآمدهای واقعی با نرخ ارز آزاد سنجیده می‌شود.

برای مثال، اگر اختلاف میان ارز نیما و ارز آزاد به میزان ۱۰ هزار تومان باشد، تولیدکننده در هر دلار با کاهش سود چشمگیری مواجه خواهد شد. این تفاوت نرخ عملاً موجب ضرر تولیدکننده می‌شود زیرا سود واقعی او با مبالغ ثبت‌شده همخوانی ندارد اما در صورتی که این اختلاف کاهش یابد و نرخ ارز نیما به نرخ ارز آزاد نزدیک شود، شرایط به نفع تولیدکننده تغییر می‌کند. در چنین حالتی، محاسبات رفع تعهد ارزی منطقی‌تر و تولیدکننده می‌تواند از سوددهی واقعی بهره‌مند شود.

در همین راستا، هلدینگ ما تلاش‌های گسترده‌ای انجام داده است تا این چالش را برطرف کند. با رایزنی‌هایی که با مسئولان انجام شده است، توانستیم قول مساعدت‌هایی ویژه برای هلدینگ خود دریافت کنیم. هدف ما از این مذاکرات، نه‌تنها رفع این چالش، بلکه حمایت از اشتغال‌آفرینی و احیای مینی‌فاینری‌هایی است که در حال حاضر غیرفعال یا در آستانه تعطیلی هستند.

باید در نظر داشت که کاهش اختلاف میان نرخ ارز نیما و آزاد، نه‌تنها به سود تولیدکنندگان است، بلکه در نهایت به پویایی اقتصاد کشور نیز کمک خواهد کرد.

رئیس هیات مدیره پترو پالایش لعل دریا در ارتباط با چالش‌ها و راه‌حل‌های صنعت فروش مشتقات نفتی اینگونه توضیح داد: در بازار منطقه‌ای خلیج فارس، مشکل اصلی فقدان بروکرها نیست، بلکه تضمین کیفیت و اعتبار محصولات نفتی است. تجربه نشان داده است که بی‌ثباتی در فروش و گاه حتی فروش چندباره یک محصول به خریداران مختلف، اعتبار فروشندگان را زیر سؤال می‌برد. راهکار پیشنهادی، ایجاد سامانه‌ای واحد و شفاف است که بتواند با همکاری پالایشگاه‌ها و مدیریت متمرکز، گواهی اصالت (PI) معتبر ارائه دهد و مانع از هرگونه کلاهبرداری شود.

فضلی تنوع سبد محصولات را سبب تقویت اعتماد خریداران عنوان کرد و بیان داشت: یکی از مزایای همکاری گسترده هلدینگ ما با پالایشگاه‌های متعدد، افزایش تنوع محصولات است. این تنوع شامل قیر، هیدروکربن، متانول، اتانول، روغن موتور و صنعتی است که نیازهای خریداران را به شکل مؤثرتری برطرف می‌کند. متمرکز شدن فروش از طریق هلدینگ، اعتماد بیشتری برای خریداران ایجاد می‌کند و فرایند خرید را ساده‌تر و شفاف‌تر می‌سازد.

وی یکی از چالش‌های مهم پالایشگاه‌ها را تأمین به‌موقع خوراک و تناسب قیمت آن دانست و گفت: در فصل‌هایی مانند زمستان، زمانی که کشورهایی مثل افغانستان به هیدروکربن نیاز دارند، کمبود خوراک یا تأخیر در تحویل آن باعث اختلال در تولید و فروش می‌شود. ارائه تسهیلات و بهبود فرایند تأمین خوراک، می‌تواند نقش مهمی در تسریع احیای پالایشگاه‌ها ایفا کند.

همچنین علاوه بر مسائل مالی و تسهیلاتی، اختلاف در آنالیز خوراک‌های پالایشگاه‌های مختلف، مشکلات فنی جدیدی ایجاد می‌کند. استانداردسازی در این حوزه و هماهنگ‌سازی آنالیزها می‌تواند بهره‌وری و کیفیت محصولات را بهبود بخشد.

رئیس هیات مدیره پترو پالایش لعل دریا در ارتباط با تحریم‌ها و چگونگی مقابله با آنها عنوان کرد: تحریم‌ها تأثیر مستقیمی بر قیمت‌گذاری جهانی نفت ندارند. ایران همچنان قادر است با رعایت استانداردهای جهانی محصولات نفتی خود را صادر کند. حتی در برخی کشورها مانند افغانستان که هنوز در عرصه بین‌المللی به روز نشده‌اند، قیمت‌های بالاتری از قیمت‌های جهانی برای نفت پرداخت می‌شود. این نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری ایران در تطبیق با شرایط بازار جهانی و موفقیت در حفظ جایگاه خود در میان تولیدکنندگان جهانی نفت است

فضلی درباره صادرات نفت و مشتقات نفتی و بازارهای صادراتی ایران گفت: ایران همچنان بازارهای خارجی خوبی دارد. کشورهای چین و روسیه که خود نیز در این حوزه دارای شرکت‌های بزرگ و پیشرفته ای هستند، به عنوان شرکای تجاری مهم ایران شناخته می‌شوند. روابط تجاری با این کشورها نه تنها به تأمین بازارهای جدید کمک می کند بلکه در اشتغال‌زایی نیز مؤثر بوده است. پالایشگاه‌ها به دلیل نیاز به نیروی انسانی برای تولید، مدیریت، فروش و حتی خدمات لجستیکی، زمینه ساز اشتغال‌های غیرمستقیم شده‌اند.

وی در ادامه افزود: اشتغال‌زایی از مزیت‌های اصلی پتروپالایش لعل دریا است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم فرصت‌های شغلی برای بیش از یک هزار نفر ایجاد کرده است. از دیگر اهداف کلیدی این مجموعه، تمرکز بر توسعه پایدار و انجام مسئولیت‌های اجتماعی است؛ موضوعاتی که همواره در اولویت برنامه‌های شرکت قرار دارند.

رئیس هیات مدیره پترو پالایش لعل دریا با بیان اینکه در عرصه قیمت‌گذاری محصولات نفتی، ایران به استانداردهای جهانی پایبند است، خاطر نشان کرد: هدف اصلی از تعیین قیمت‌ها، ارزآوری برای کشور و حفظ جایگاه محصولات ایرانی در بازارهای جهانی است. در این راستا، قیمت‌های ایران معمولاً با قیمت‌های جهانی مطابقت دارد و ایران هیچ‌گاه دست به فروش ارزان نمی‌زند. این اقدام از آن جهت اهمیت دارد که قیمت پایین‌تر از ارزش واقعی می‌تواند به بی‌ارزش شدن محصول و از دست رفتن سود کشور منجر شود. برخی رقبای منطقه‌ای مانند شرکت‌های نفتی در خلیج فارس ممکن است قیمت‌های پایین‌تری پیشنهاد دهند اما در عوض کیفیت محصولات آن‌ها ممکن است، پایین‌تر باشد.

فضلی درباره رقابت در بازار نفت و گاز ایران گفت: رقابت در بازار نفت و مشتقات نفتی ایران بیشتر به تولید بازمی‌گردد. در حالی که برخی پالایشگاه‌ها ممکن است تولید کمتری داشته باشند اما شرکت‌هایی همچون پتروپالایش لعل دریا که تعداد زیادی پالایشگاه را تحت پوشش دارند، با ظرفیت تولید بالاتر قادر به تسلط بر بازار هستند. شرکت پتروپالایش لعل دریا با تامین و توزیع فراورده‌های نفتی از هدر رفت انرژی جلوگیری می‌کند و با صادرات این محصولات، ‌ارزآوری را به همراه دارد. ما در این پتروپالایش، خوراک پالایشگاه‌ها را هم تامین می‌کنیم و سعی‌ بر این است که بهترین‌ها را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان فراهم کنیم. اکنون بزرگترین پتروپالایش در ایران هستیم و تعاملاتی با بخش‌های دولتی و خصوصی داریم.

باید گفت در بخش خصوصی، انحصارگرایی در حوزه صنایع پایین‌دستی و نفت و گاز وجود دارد که امیدواریم با تعامل بیشتر برطرف شود. از بخش دولتی نیز انتظار داریم در زمینه مجوزهای مورد نیاز شرکت‌های حوزه نفت و فراورده‌های نفتی، اقدامات لازم را انجام دهد و نسبت به تسهیل این مجوزدهی‌ها اقدام کند.