تحریم ایران نقض کنوانسیون‌های تجارت دریایی است

به گزارش کنکاش فردا، ایران سال‌هاست که تحریم‌های بین‌المللی را تجربه می‌کند. این تحریم‌ها، در ابعاد گوناگون از ابتدای انقلاب علیه مردم ایران اعمال شده و در طول سالیان فراز و نشیب زیادی را تجربه کرده است، اما دوره اخیر را می‌توان نقطه اوج تحریم‌ها دانست. با خروج آمریکا از برجام در زمان ریاست جمهوری ترامپ، این کشور شدیدترین تحریم‌های تاریخ را علیه ایران اعمال کرد، تحریم‌هایی که تحت عنوان جنگ اقتصادی از آن‌ها یاد می‌شود. این تحریم‌ها، جدای از نقض حق حاکمیت ملی ایران و سایر کشورهایی که تمایل دارند با ایران تجارت کنند، نقض آشکار حقوق اولیه بشر به شمار می‌روند، چراکه از یک سو با ایجاد فشارهای اقتصادی، معیشت مردم را به گروگان گرفته، و از سوی دیگر با هدف قرار دادن صنعت حمل‌ونقل، سعی داشته است حق تردد ایمن و آزاد را از بخش قابل توجهی از جمعیت سلب کند. به طوریکه باعث ایجاد نگرانی‌های شدیدی در فعالان حقوق بشر شده است. فرانسیس بویل یکی از این فعالان است؛ بویل حقوقدان، استاد دانشگاه و فعال حقوق بشر آمریکایی است که مواردی چون وکالت دولت فلسطین در دادگاه‌های بین‌المللی، وکالت پرونده نسل‌کشی در بوسنی و هرزگوین و فعالیت در راستای حقوق مردم بومی آمریکا را در پرونده خود دارد. پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، با فرانسیس بویل به گفت‌وگو نشسته تا نظر او را در مورد تحریم‌های اعمال شده علیه ایران و صنعت حمل‌ونقل کشور جویا شود.

آیا تحریم‌های اعمال شده علیه ایران توسط آمریکا، با قوانین بین‌المللی سازگار هستند؟
تحریم‌ها با قوانین بین‌الملل و قوانین بین‌المللی حقوق بشر در تضاد هستند. برداشت من از تحریم‌ها تاکنون این است که آن‌ها به طور واضحی مصداق جنایت علیه بشریت، آنطور که توسط منشور قضاوت و قوانین دادگاه نورنبرگ تعریف شده است، به شمار می‌روند.

اجازه دهید تعریف جنایت علیه بشریت طبق تعریف نورنبرگ را برای شما بخوانم. این همان قوانینی است که بر اساس آن آمریکایی‌ها نازی‌ها را به جرم جنایت علیه بشریت محاکمه کردند: قتل و اقدامات غیرانسانی دیگری که علیه جمعیت غیرنظامی اعمال شود. به طور واضح، این اقدامات همآنچه است که با اعمال تحریم‌ها علیه ایران اتفاق می‌افتد.

آیا می‌توان این تحریم‌ها را ناقض حقوق بشر دانست؟
باید بگویم که اکنون تحریم‌ها علیه ایران در نقض کنوانسیون ۱۹۴۸ منع و تعقیب نسل‌کشی سازمان ملل متحد، به نسل‌کشی نزدیک می‌شوند.
اجازه دهید نقل قولی از ماده ۲، پاراگراف C این کنوانسیون را برای شما بخوانم: قرار دادن عمدی یک گروه در شرایط زندگی نامناسب که منتهی به زوال قوای جسمی تمام یا قسمتی از آن گروه شود.

بنابراین آنچه ایالات متحده آمریکا علیه ایران انجام می‌دهد، یک موضوع بسیار مهم است. اقداماتی که به طور مشخص در زمان ترامپ با کنار گذاشتن برجام و بازگرداندن تحریم‌ها آغاز شد و امروز کماکان در دولت بایدن ادامه دارد.

همانطور که می‌دانید، تحریم‌ها به غیر از زندگی روزمره ایرانیان، صنعت حمل‌ونقل را نیز هدف قرار داده است. آیا می‌توان تحریم صنعت حمل‌ونقل را نیز نقض قوانین بین‌الملل دانست؟
خب، من این احساس را دارم که تحریم‌ها مانع تجارت دریایی ایران در آب‌های آزاد می‌شود که این مساله کنوانسیون‌های ۱۹۵۸ و ۱۹۸۲  تجارت دریایی را نقض می‌کند.

آمریکا ادعا می‌کند که این تحریم‌ها ناشی از رفتار ایران، به خصوص دخالت‌های این کشور در سایر کشورهای منطقه است. آیا این ادعا می‌تواند به تحریم‌ها مشروعیت دهد؟
ایالات متحده آمریکا نمی‌تواند به استناد اقدامات منطقه‌ای ایران جنایت علیه بشریت و نسل کشی انجام دهد. نه. حل اختلافات بین‌المللی با ایران به قطع‌نامه‌های صلح‌آمیز نیاز دارد. نمی‌توان مردم ایران را به دلیل اختلافات سیاسی تحت تعقیب قرار داد و مجازات کرد.

آیا راهی وجود دارد که ایران بتواند از منظر حقوقی با تحریم‌های آمریکا مقابله کند؟
بله اگر در این نقطه اگر مذاکرات با دولت بایدن به موفقیت نرسد، که به شخصا امیدوارم موفقیت آمیز باشد و به احیای برجام و برداشتن این تحریم‌های جنایت‌کارانه علیه ایران منجر شود، توصیه به من به ایران این است که از ایالات متحده در دیوان بین‌المللی دادگستری به استناد کنوانسوین ۱۹۴۸ نسل کشی شکایت کند و از طرف مردم ایران به دنبال اقدامات پیشگیرانه محافظتی و به طور ابتدایی یک دستور منع موقت باشد. اگر ایران این دادگاه را ببرد، نتیجه برای اجرا به شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد رفت. و اگر دولت آمریکا آن را وتو کند. آنگاه ایران می‌تواند به رویه‌های اضطراری سازمان ملل متحد تحت عنوان متحد کردن برای صلح  استناد کرده  که مساله را به مجمع عمومی سازمان ملل برده تا اقدامات لازم برای محافظت مردم ایران از نسل کشی انجام شود.

اما مجددا باید بگویم که من فعلا این اقدام را به ایران توصیه نمی‌کنم، تا ببینیم مذاکرات به کجا می‌رسد. امیدوارم مذاکرت موفق شود و بتوانیم روابط معقولی بین ایران و ایالات متحده را شاهد باشیم. اما اگر به هر دلیل این مذاکرات شکست بخورد، آنگاه من فکر می‌کنم ایران باید علیه ایالات متحده به دلیل نسل‌کشی به دیوان عدالت بین‌المللی شکایت کند.

ایران سابقا هم از ایالات متحده شکایت کرده و توانسته حکم موقتی را نیز دریافت کند، اما آیا تضمینی برای وادار کردن آمریکا به تسلیم در برابر حکم دادگاه وجود دارد؟
بله ایران از ایالات متحده شکایت کرد و من این امر را به طور عمومی توصیه کرده بودم. شکایت بر مبنای محدود تحریم‌ها بود و ایران موفق شد که حکمی برای اقدامات محدود حفاظتی دریافت کند. اما آنچه اکنون توصیه می‌کنم، مطرح کردن نسل‌کشی است و اگر نتیجه این دادرسی به نفع ایران باشد، آنگاه هر دولتی برای جلوگیری از نسل‌کشی مردم ایران تعهد خواهد داشت. و در مورد مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با استفاده از قطع‌نامه متحد کردن برای صلح، مجمع عمومی می‌تواند اقدامات بیشتری از تنها صدور قطع‌نامه انجام دهد. به عنوان مثال می‌تواند قطعنامه‌ای صادر کند که اعضای سازمان ملل متحد تحریم‌ها علیه ایران را نادیده بگیرند. چراکه تحریم‌ها جنایتکارانه هستند. این اقدام به ایران کمک می کند. اما تصمیم بر عهده دولت شما است.

در پایان اگر صحبتی دارید، بفرمایید.
چه می توانم بگویم؟ بسیار جای تاسف است که دولت بایدن با شعار بازگشت به برجام وارد انتخابات شد، اما ماه‌ها وقت را برای مذاکره با نیت بد با ایران برای توافقی که بلندمدت¬تر و قوی تر خوانده می‌شد، اما توافق اصلی نبود، به هدر داد.

من نمی‌دانم که آیا این توافق می‌تواند در این نقطه بازیابی شود یا نه‌ باید صبر کنیم تا ببینیم مذاکرات چگونه پیش می‌رود وامیدوارم توافق احیا شود. اما اگر نشد، توصیه من به ایران این است که علیه ایالات متحده در دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت کرده، حکم اقدامات پیشگیرانه حفاظتی را به دست بی‌آورد، و سپس اگر لازم باشد مجمع عمومی سازمان ملل را برای شکستن نظام این تحریم‌های اقتصادی که معادل جنگ اقتصادی علیه ایران است، قدم‌های رو به جلو بر دارد.

باید متوجه باشید که ایالات متحده همواره این تحریم های شدید اقتصادی به عنوان مقدمه اقدامات خصمانه نظامی استفاده می‌کند تا کشور دیگر و مردمش را برای حمله ضعیف کند. پس شکست این مذاکرات یک موضوع خیلی جدی است.