مهمترین دغدغه جمهوری خلق چین در حکمرانی بین المللی فضای سایبری چیست؟

به گزارش کنکاش فردا؛ امروزه حکمرانی فضای مجازی در سطح بین المللی و مقابله با تهدیدات آن، به دغدغه بسیاری از کشورها به خصوص کشورهای پیشرفته و پیشتاز در عرصه فناوری اطلاعات تبدیل شده است. یکی از این کشورها، جمهوری خلق چین است که بررسی ها نشان می دهد اصلی ترین و گسترده ترین تهدید جمهوری خلق چین در عرصه حکمرانی سایبری از ناحیه سیاست های جهانی ایالات متحده آمریکا است. بخشی از این تهدیدات ناشی از تلاش آمریکا برای حفظ و تداوم سلطه جهانی خود در عرصه سایبری است و بخشی دیگر نیز ناظر بر سیاست های مقابله جویانه آمریکا برای مهار و کنترل چین در این عرصه است.

نگرانی و دغدغه اصلی چین در این زمینه، توزیع ناموزون منابع اینترنتی و اعمال نظر و کنترل آمریکا از طریق آیانا و آیکان در اینترنت جهانی و در نتیجه فضای سایبری بین المللی است. به عنوان انعکاسی از این نگرانی و دغدغه، مطبوعات چینی همواره از اینکه ده سرور از سیزده سرور اصلی جهان در ایالات متحده مستقر شده اند و اینکه قرارداد فرایند آیانا بین آیکان و وزارت بازرگانی آمریکا بسته شده است شکایت دارند. طبق گفته لو چوآنینگ محقق حوزه سایبری ایالات متحده آمریکا عملا کنترل و سلطه کاملی بر توین و مدیریت استانداردهای اینترنتی کلیه سازمان های بین المللی و صنایع اصلی داشته و از بین المللی کردن عملیات و مدیریت های مربوطه یا واگذاری اختیارات به یک آژانس تخصصی سازمان ملل برای مدیریت امور امتناع ورزیده است.

برای به چالش کشیدن سلطه جهانی آمریکا در عرصه سایبری چین در سال ۲۰۰۳ در نشست مقدماتی برای نخستین اجلاس جهانی سران در خصوص جامعه اطلاعاتی، خواستار جایگزینی الگوی حاکمیت چند ذی نفعی با پیمان بین المللی اینترنت و تشکیل سازمان اینترنتی بین دولتی شد. چین به همراه کشورهایی مثل روسیه و ایران به طور مشخص معتقد است که باید به نقش سازمان ملل در مدیریت بین المللی اینترنت از طریق فراهم سازی زمینه مشارکت بیشتر کشورها و دولت ها توجه بیشتری صورت گیرد.

فراتر از سیاست های سلطه جویانه جهانی آمریکا، چین به عنوان رقیب ایدئولوژیک نوظهور در مقیاس جهانی همواره مورد توجه خاص ایالات متحده بوده و دولت این کشور سیاست های مقابله جویانه جدی ای برای مهار و کنترل چین دنبال می کند. به خصوص اینکه پیشرفت های فناورانه چین و موفقیت نسبی این کشور در تدوین پروتکل ها و استانداردهای جهانی فناوری های نوین سایبری یا نفوذ کمپانی های آی تی چینی زیرساخت های کلیدی کشورهای جهان، چالش جدی برای سلطه فناورانه آمریکا ایجاد کرده است.

سیاسی بودن دستور مهار سایبری چین از سوی آمریکا

به صورت تاریخی دستور کار مهار چین در عرصه سایبری از سوی آمریکا سیاسی است و همواره در قالب محورهایی همچون حمایت از اینترنت آزاد، حمایت از آزادی بیان، حمایت از حقوق بشر در عرصه سایبری و غیره دنبال شده است. در واقع آنچه دستور کار آزادی اینترنت در تمامی اسناد راهبردی آمریکا در ارتباط با فضای سایبری مطرح بوده تا حد بسیار زیادی معطوف به اقدامات مقابله جویانه با سیاست های داخلی چین و روسیه در ارتباط با اینترنت و جریان اطلاعات بوده است. بر مبنای راهبرد بین المللی آمریکا برای فضای سایبری، مقامات آمریکایی همواره سعی کرده اند که از اصل اینترنت آزاد حمایت، و کشورهای ناقض این اصل را سرزنش کرده اند. به طور مثال هیلاری کلینتون وزیر خارجه وقت آمریکا بین سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ به طور مشخص طی سه سخنرانی در خصوص اینترنت آزاد، حمایت آمریکا را از آزادی بیان و عقیده در اینترنت و همچنین آزادی دسترسی به اینترنت و اتصال به وب سایت ها و افراد دیگر ابراز کرد. کلینتون در سخنرانی خود در ژانویه سال ۲۰۱۰ از چین به سبب جبهه گیری در برابر پیشرفت قرن آینده انتقاد کرد و همچنین وعده داد که ایالات متحده برای کمک به مردم در ممانعت از سانسور، فناوری های لازم را توسعه و توزیع خواهد کرد.

در مقابل چین و روسیه همواره سیاست های رسمی آمریکا در ارتباط با دستور کار اینترنت آزاد و جریان آزاد اطلاعات را سیاستی دوگانه و متناقض تلقی کرده اند که آمریکا از آن برای پوششی جهت توسعه قابلیت های تهاجمی، نظامی سازی فضای سایبری و تسلط مداوم شرکت های فناوری آمریکایی دنبال می کند. این اختلافات در ماه های پایانی اولین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ تا جایی پیش رفت که مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در ژوییه ۲۰۲۰ پس از بروز یک سری تنش های سخت مرتبط با مسائل سایبری همچون تحریم شرکت چینی هوآوی، بازداشت چندین دانشمند چینی به اتهام جاسوسی سایبری، بستن کنسولگری چین در هیوستون آمریکا، تحریم و ممنوع کردن فعالیت شبکه های اجتماعی تیک تاک و وی چت و غیره رسما اعلام کرد که استراتژی تعامل کورکورانه با چین شکست خورده است و این کشور دیگر نمی تواند اختلافات ایدئولوژیک خود با حکومت چین را نادیده بگیرد. از نگاه تحلیل گران سیاسی اعلان رسمی شکست استراتژی تعامل با دولت چین از سوی آمریکا به معنای بازگشت به دوران تاریک و پرتنش گذشته است با این تفاوت که این بار عمده چالش ها چالش های سایبری است.