مصائب کارگران زغال‌سنگ زرند در اعماق زمین، نانی که با جان گره خورده است

به گزارش کنکاش فردا، کارگران معادن زرند در حالی بهترین سال‌های عمرشان را با کار در تونل‌های زیرزمینی سپری می کنند که یکی از مهم ترین دغدغه‌های آنها نبود ایمنی در محیط کارشان است.

نبود امنیت شغلی، قراردادهای یکطرفه، موقت و بدون پشتوانه، حقوق های حداقلی، مشکلات بیمه ای و… از دیگر چالش هایی است که این قشر زحمت کش با آن مواجه هستند.

یکی دیگر از مطالبات کارگران معادن زرند افزایش سختی کار کارگران معادن زغال‌سنگ به درجه دو و بازنشستگی در زمان مقرر با حقوق و مزایای مناسب است.

کار در اعماق زمین

رضا یکی از کارگران یکی از معادن زرند است که با گلایه از وضعیت معیشتی کارگران گفت: کارگران در معادن با جانشان بازی می کنن و دریافت حداقل حقوق حقشان نیست.

وی گفت: کارگران در سخت ترین شرایط با کمترین حق و حقوق و امکانات حداقلی کار می کنند، با این حقوق اندک از پس هزینه‌های سنگین زندگی بر نمی آیم.

این کارگر معدنی خواستار عدالت در پرداخت حقوق و مزایا شد و افزود: فضای کار در معادن زغال سنگ مشابه است این در حالیست که تفاوت حقوق کارگران معادن خصوصی و دولتی بسیار زیاد است.

این کارگر معدنی با انتقاد از قراردادهای موقت و بدون‌ پشتوانه گفت: ما باید دردمان را به چه کسی بگوییم؟ چه کسی باید پشتیبان کارگر باشد؟

محمود یکی دیگر از کارگران معادن زرند است که چنین گفت: بنده از سال ۷۸ در یک معدن مشغول به کار هستم این در حالیست که کارفرما عنوان شغلی ما را به سازمان تامین اجتماعی و در قرارداد ارسالی به اداره کار «کارگر ساده» اعلام کرده است. این مساله برای ما مشکل ساز است چرا که کارگر ساده جزو مشاغل سخت و زیان آور نیست.

وی همچنین خواستار اجرای دقیق طرح طبقه بندی در معادن زرند شد و گفت: کارگران مدام با آلودگی‌های تنفسی مواجه بوده و سلامتیشان در خطر است.

برخی کارفرمایان حق بیمه کارگران را به ‌درستی به تامین اجتماعی رد نمی کنند و همین مساله منجر به خلا بیمه ‌ای و مشکلات عدیده در زمان بازنشستگی می‌ شود

احمد از کارگران معادن زرند هم خواستار رسیدگی به وضعیت بیمه کارگران معادن شد و اظهار کرد: به کارگران بخش خصوصی ظلم می شود؛ در کنار اینکه معوقه داریم حقوق‌هایمان هم با تاخیر پرداخت می شود. چرا کسی به مشکلات ما رسیدگی نمی کند؟

وی عنوان کرد: برخی کارفرمایان حق بیمه کارگران را به ‌درستی به تامین اجتماعی رد نمی کنند و همین مساله منجر به خلا بیمه ‌ای و مشکلات عدیده در زمان بازنشستگی می‌ شود.

اجرای طرح طبقه بندی در شرکت‌های معدنی کرمان در دست اجرا

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان گفت: عملکرد کارفرمایان معادن خصوصی اظهار کرد: مطالبات کارگران معادن زغال‌سنگ عمدتا در بخش حقوق و مزایا، ایمنی کارگاه‌ها و بازنشستگی در زمان مقرر است.

مجتبی مصباح گفت: طرح‌های طبقه بندی مشاغل را برای تمامی شرکت‌های خصوصی که حقوق‌هایشان با معادن دولتی تفاوت داشت را به صورت همزمان آغاز کردیم.

وی ادامه داد: بر این اساس هشت طرح طبقه بندی برای هشت شرکت را به صورت همزمان اجرا کردیم.

مصباح بیان کرد: برای یکسان و همسان سازی حقوق و مزایا باید جدول مزد و ضریب ریالی تمامی این شرکت‌ها با شرکت زغال‌سنگ تطابق داده شود. این کار انجام شده و همه شرکت‌های ملزم شدند که جدول مزد و ضریب ریالی آنها مطابق با شرکت زغال سنگ کرمان باشد.

وی ادامه داد: هنوز برخی از این شرکت‌ها همچنان در اجرایی کردن طرح طبقه بندی هستند و به گزارش اجرایی پایانی نرسیده اند.

مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان در خصوص کارفرمایانی که کارگران معدن را به عنوان کارگر ساده به اداره کار و تامین اجتماعی معرفی می کنند، گفت: بر اساس قانون، تشخیص کارهای سخت و زیان آور در کمیته کارهای سخت و زیان آور استان مورد بررسی قرار گیرد. در این کمیته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مدیرکل تامین اجتماعی استان، نماینده دانشگاه علوم پزشکی منطقه مربوطه و کارفرما حضور دارند.

مصباح ادامه داد: هر تصمیمی که این کمیته بر اساس قوانین و ضوابط اتخاذ کند، قانونی است. تامین اجتماعی یک دستورالعمل داخلی را تصویب کرده که افرادی که عناوین شغلیشان کارگر ساده یا کارمند و موارد مشابه در لیست بیمه رد شده، مشمول کارهای سخت و زیان آور نمی شوند در حالی که این مساله قانونی نیست.

اگر در تامین اجتماعی مشکلی برای این افراد پیش بیاید می توانند با تحویل مدارک به تامین اجتماعی اصلاح عناوین شغلی را انجام دهند و مشکل رفع شود

وی گفت: در کمیته موارد این چنینی را بررسی و تایید می کنیم؛ اگر در تامین اجتماعی مشکلی برای این افراد پیش بیاید می توانند با تحویل مدارک به تامین اجتماعی اصلاح عناوین شغلی را انجام دهند و مشکل رفع شود.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص برخورد با کارفرمایان که مباردت به این چنین اقداماتی می کنند، افزود: این مسائل مربوط به اکنون نبوده و مربوط به حدود ۲۰ سال قبل است. در گذشته سیستم تامین اجتماعی و بیمه ای، منظم نبود و کار به صورت دستی انجام می شد. ممکن بود در آن زمان فقط ۲۰ عنوان شغلی باشد و به عنوان مثال همه را کارگر ساده اعلام می کردند.

مصباح گفت: اکنون هر کس در هر عنوان شغلی که باشد بیمه نامه اش هم باید با همان عنوان رد شود. مشکل گفته شده با اصلاح عنوان شغلی قابل حل است و مشکل خاصی برای کارگر ایجاد نمی شود.

وی با اشاره به سخت و زیان آور بودن کار در حوزه زغال سنگ اظهار کرد: در کمیته تصمیم گرفتیم هر کارگری که در حوزه زغال‌سنگ بوده بدون در نظر گرفتن شغلی که برای او رد شده، عنوان شغلی درست را برایش تایید کنیم.

مدیرکل تعادن، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان نوشتن و اجرای طرح طبقه بندی را پروسه ای زمان بر دانست و افزود: این کار گاهی تا یک سال طول می کشد. البته این مساله منعی را برای کارگر ایجاد نمی کند چرا که از زمان شمول طرح طبقه بندی تا زمان احصا، کارگر باید مابه التفاوت را دریافت کند.

وی تصریح کرد: در واقع معوقاتی که در این زمینه به کارگران تعلق می گیرد براساس قانون و توافقی که بین کارگر و کارفرما است، پرداخت خواهد شد.

پیش بینی اجرای طرح طبقه در تمامی شرکت‌های معدنی کرمان تا مهر ماه

مصباح عنوان کرد: تاکنون سه شرکت طرح را اجرایی کرده اند، برخی در حال تهیه گزارش اجرا بوده و برخی هم در حال محاسبه گزارش اجرا هستند، تصور می کنم تا مهر ماه تمامی شرکت‌ها طرح هایشان را مطابقت داده و اجرایی کنند. البته با شرکت‌هایی که در این زمینه تعلل کنند برخورد قانونی می شود.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان در خصوص بیمه کارگران معادن گفت: با توجه به حادثه خیز بودن معادن به صلاح پیمانکار است که کارگران را بیمه کند و این کار در حال انجام است. در حال حاضر گزارشی در خصوص اینکه کسی بیمه نشده باشد، نداریم.

وی گفت: پی گیری های مداوم و مکرر از معادن استان به ویژه زغال سنگ انجام می شود اما اگر کارگری در زمینه بیمه مشکلی دارد با مراجعه به ادارات کار در شهرستان‌ها یا اعلام تلفنی به مدیریت بازرسی اداره کار طرح مشکل کند. قطعا بازرسان در آن معدن حضور پیدا کرده و مشکل را بررسی خواهند کرد. البته افراد می توانند این موارد را به تامین اجتماعی هم گزارش کنند.

مصباح اظهار کرد: نیاز نیست کارگران حتما به صورت حضوری مراجعه کنند یا نامشان را ذکر کنند؛ فقط ذکر نام و آدرس معدن و نوع مشکل کفایت می کند بنابراین کارگران دغدغه به خطر افتادن شغلشان را نداشته باشند.

وی در خصوص قانونی بودن پرداخت دستمزد بر اساس تعداد واگن های پر شده، گفت: کارگران دارای یک حقوق و مزایای قانونی هستند اما در برخی معادن خصوصی کارگران به تقاضای خودشان با کارفرما به یک توافق رسیده اند که تولید را بالا ببرند و به میزان افزایش تولید حقوق دریافت کنند. این اتفاق در یک الی دو معدن استان کرمان رخ داده است.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیان کرد: در قانون کار اعلام شده که کارفرما می تواند حقوق و مزایای را به صورت روزانه یا کارمزدی پرداخت کند. کارمزدی یعنی به میزان تولید حقوق پرداخت شود. در مجموع پرداخت کارمزد به شرط اینکه مورد توافق دو طرف باشد، منعی از لحاظ قانونی ندارد اما الزامی هم در آن نیست.

اگر توافق کارمزدی انجام نشد، پرداخت حقوق به رویه قانون کار، طرح‌های طبقه بندی و پرداخت دستمزد بر اساس محاسبات قانونی برمی گردد

مصباح ادامه داد: اگر توافق کارمزدی انجام نشد، پرداخت حقوق به رویه قانون کار، طرح های طبقه بندی و پرداخت دستمزد بر اساس محاسبات قانونی برمی گردد.

وی با اشاره به بازدید مستمر بازرسان اداره کار از معادن استان کرمان اظهار کرد: اگر کارفرمایی در این زمینه تخلف انجام داد، کارگران می توانند آن مورد را شخصا یا از طریق نماینده‌هایشان به اداره کل به صورت حضوری یا تلفنی اعلام کنند تا بررسی لازم انجام شود و در صورتی که تخلف رخ داده باشد برخورد قانونی شدید انجام می شود. حقوق کارگر خط قرمز اداره کار است.

مصباح در خصوص ایمنی معادن گفت: ایمنی معادن تابع ضوابطی است که این موارد را بازرسان اداره کار در هر بازدید به دقت مورد بررسی قرار می دهند و گزارش اعلام نواقص را به اداره کل کار ارسال کرده و به کارفرما هم اعلام می کنند که این موارد در مجموعه نقص ایمنی محسوب می شود.

وی ادامه داد: چنانچه بعد از یک الی دو بار اخطار، آن مورد برطرف نشود کارفرما به مرجع قضایی معرفی می شود و برخورد طبق ضوابط صورت می گیرد.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان گفت: البته اغلب ما به سمت اقدامات اصلاحی می رویم تا از طریق تعامل با کارفرما موضوع را حل و فصل کنیم و ضوابط ایمنی رعایت شود.

فرسودگی تجهیزات معادن زغال‌سنگ کرمان

وی عنوان کرد: یکی از ایردات کنونی معادن زغال‌ سنگ فرسودگی تجهیزات است. ظرف ۱۰ سال گذشته سرمایه‌گذاری خوبی در حوزه نوسازی معادن انجام نشده است که این مساله مشکل ساز است.

مصباح با اشاره به روند کاهشی حوادث معادن زغال‌سنگ طی امسال نسبت به سال های گذشته گفت: بخشی از این حوادث به دلیل رعایت نکردن ضوابط ایمنی توسط کارفرماست و بخشی هم به دلیل خطاهای کارگران است که باعث به مخاطره افتادن جانشان می شود. علیرغم آموزش های متعدد و مکرری که توسط اداره کار در شهرستان ها ارائه می شود، گاهی این خطاها رخ می دهد.

وی گفت: بهترین راهکار برای این مساله این است که باید تجهیزات معادن زغال‌سنگ نوسازی شود و در کادر نیروی انسانی با حل مشکل خلا بیمه ای هم نوسازی انجام شود. همچنین باید بازنشستگی نیروی انسانی بازنشستگی پیش از موعد انجام شود تا مخاطرات ناشی از کار در معادن کاهش یابد.

فرماندار زرند، با اشاره به سنتی بودن معادن زرند اظهار کرد: زرند را از قدیم با نام زغال‌سنگ می شناسند. باید به سمت ارتقای ایمنی معادن پیش برویم.

سید رضا حسینی نژاد با اشاره به اعتراض کارگران نسبت به حقوق و مزایاشان گفت: امیدواریم در بحث حقوق معادن طرح طبقه بندی که در دستور کار وزارت کار قرار دارد را عملیاتی کنیم.

تقریبا در اکثر معادن زرند طرح طبقه بندی نهایی شده است و مابقی تا پایان شهریورماه نهایی می شود

وی ادامه داد: تقریبا در اکثر معادن زرند طرح طبقه بندی نهایی شده است و مابقی تا پایان شهریورماه نهایی می شود.

حرکت به سمت مکانیزاسیون معادن

فرماندار زرند گفت: قصد داریم در زرند به سمت و سویی برویم که سیستم تجهیزات معادن که مستهلک شده و قدیمی است به سمت مکانیزه شدن پیش برود. اخیرا کلنگ زنی یکی از معادن بخش خصوصی با تاکید بر حرکت به سمت مکانیزاسیون انجام شده است.

حسینی نژاد با اشاره به بازدید از معادن طبس به عنوان منطقه سرآمد معادن کشور افزود: در این بازدید این بحث مدنظر قرار گرفت که از این به بعد بحث ایمنی، برداشت و درآمدزایی در معادن سطح شهرستان های استان کرمان به صورت ویژه دنبال شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر حقوق معوقه در هیچ کدام از معادن زغال سنگ زرند نداریم، گفت: هفته گذشته یک مجموعه معدنی زغال سنگ جدید (معدن ثامن) افتتاح شد که تاکید بر تقویت مکانیزاسیون در این مجموعه است.

فرماندار زرند عنوان کرد: دغدغه خانواده‌های زرندی و کارگران حضور کارگران در معادن است. به همین دلیل ایمنی و بحث مکانیزاسیون معادن جزو دستور کار اصلی ماست.

وی در خصوص لزوم ایمن سازی معادن با توجه به آمار بالای ریزش معادن اظهار کرد: معمولا بعد از ریزش معدن علت وقوع حادثه توسط بازرس اداره کار بررسی می شود و نتیجه آن به مراجع قضایی ارسال می شود.

فرماندار زرند ادامه داد: با توجه به شرایط معادن زغال‌سنگ طبق قانون با مقصران احتمالی برخورد می شود.

حسینی نژاد بیان کرد: کارفرمایان باید در خصوص هزینه در خرید تجهیزات معدنی، وسایل و امکانات ایمنی اهتمام ویژه ای داشته باشد.

وی با تاکید بر لزوم توجه ویژه کارفرمایان به بحث ایمنی معادن افزود: هزینه در بحث ایمنی در واقع یک نوع سرمایه‌گذاری است. مکانیزاسیون معادن در زرند کلید زده شده که مهم ترین بحثی است که مردم در سال‌های آینده نتیجه آن را می بینند. معادن ما باید در دراز مدت به این سمت پیش بروند. این امر منجر به افزایش درآمد کارفرما و ایمنی می شود.

وی گفت: مساله ایمنی از سوی بازرسان مرتب بررسی و رصد می شود و در صورت وجود نقص یا مشکل برخورد لازم انجام می شود.

کارگران معادن زغال‌سنگ که نقش مهم و اساسی در زمینه تولید ایفا می کند باید در محیطی ایمن و خاطری آسوده از دغدغه‌های اقتصادی و آینده مشغول به کار شود. مسئولان باید اهتمامی جدی در زمینه نوسازی و ایمنی، حقوق و مزایا، اجرای طرح طبقه بندی، بیمه و حمایت‌های شغلی از کارگران داشته باشند.