وجود ۷۳ هزار نمونه ژن گیاهی در کشور

به گزارش کنکاش فردا. محمد زمانیان، رئیس مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر به سابقه فعالیت این مؤسسه اشاره کرد و گفت: فعالیت تحقیقاتی گندم و جو در سال ۱۳۰۹ آغاز شد و این فعالیت با تأسیس مدرسه فلاحت و کشاورزی ادامه یافت. آبان ۱۳۳۸ به طور رسمی به تصویب مجلس وقت رسید و ابلاغ شد.

وی با بیان اینکه مؤسسه ۶۴ سال قدمت دارد، افزود: از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۲، ۶ مؤسسه تحقیقاتی پسته، خرما، مرکبات، بیوتکنولوژی، کنترل گواهی و باغی از مؤسسه مرکزی جدا شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر این مرکز تحقیقاتی با ۶ مرکز دانه‌های روغنی، حبوبات آبی، بخش تحقیقات ژنتیک و… مشغول مطالعات است.

زمانیان با بیان اینکه مؤسسه اصلاح بذر روی ۳۵ محصول زراعی تمرکز دارد.، تصریح کرد: تحقیقات و پژوهش‌های مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر در ۲۸ مرکز در کشور در حال انجام مطالعات است. بر اساس آمار سال گذشته ۴۸۲ پروژه تحقیقاتی در مراکز ستادی و استانی اجرا شد که از این عدد ۲۳۹ پروژه برای غلات بود.

این کارشناس بخش کشاورزی با بیان اینکه با روش‌های علمی به دنبال تأمین و تضمین امنیت غذایی هستیم، تاکید کرد: افزایش ضریب غذایی در محصولات آبی، معرفی ارقام کم آب بر، معرفی هسته‌های اولیه اقلام زراعی، مشاوره به تولیدکنندگان و معرفی ارقام امیدبخش به مزارع نوآور از مهمترین برنامه‌هایی است که مؤسسه دنبال می‌کند.

رئیس مؤسسه تحقیقاتی اصلاح بذر با اشاره به ۷۳ هزار نمونه ژنتیک گیاهی در این مرکز افزود: دو رسالت مهم ما تولید اقلام پر مصرف و سازگار با شرایط مختلف محیطی است که در این راستا تاکنون ۶۰۰ رقم از بدو تأسیس معرفی شده که ۵۰ درصد آن معادل ۳۰۰ رقم مربوط به پس از انقلاب اسلامی است.

وی اضافه کرد: در سال زراعی که گذشت ۱۳۰۰ تن هسته‌های اولیه در کشور تولید شد که باعث خودکفایی در محصولات گندم و جو به میزان ۹۸ درصد، ذرت ۸۹ درصد، سورگوم و حبوبات ۱۰۰ درصد شد.

چالش‌های جدی کشاورزی
زمانیان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه ۹۷ درصد مساحت ایران با بحران کم آبی رو به رو است، اظهار کرد: استان‌های بیابانی از ۱۴ استان به ۲۲ استان افزایش یافته و میزان بارندگی امسال نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

وی در دومین چالش این حوزه عنوان کرد: ناپایداری منابع آب و خاک تهدید جدی بوده به طوری که ۶۰ درصد خاک‌های کشور دچار کمبود مواد آلی است.
وی اضافه کرد: ۲.۵ میلیون هکتار از خاک‌های زراعی کشور دارای سنگریزه و قلیایی است. کاهش بهره وری و صرفه اقتصادی از دیگر معضلات بخش کشاورزی ایران به شمار می‌رود.

انتقال فناوری
زمانیان با تاکید بر تولید ارقام پرمحصول ادامه داد: تاکنون ۱۱۰ فقره فناوری ارقام تولید شده به بخش خصوصی واگذار شده که از این بین ۴۳ فقره مربوط به ذرت، ۲۷ فقره مربوط به علوفه، ۲۴ فقره در حوزه سبزی جات و ۱۶ فقره نیز در دانه‌های روغنی بوده است.

این کارشناس بخش کشاورزی با بیان اینکه بخشی از ارتقا بهره وری و صرفه جویی آبی در چند سال اخیر مربوط به مطالعات این مؤسسه تحقیقاتی بوده است، افزود: کنترل ژنتیکی بیماری‌ها از دیگر عملکردهای مرکز مطالعاتی ژنتیک گیاهی بوده که اثرات آن در کشت محصولات محسوس است. به عنوان مثال بهبود میزان پروتئین گندم از ۱۰ درصد به ۱۲ درصد یکی از این دستاوردها محسوب می‌شود.

زمانیان در پایان با تاکید بر منابع ژنتیکی ارزشمند ایران که یکی از غنی‌ترین منابع ژنتیک گیاهی به شمار می‌رود، گفت: تهیه ژن پلاس به عنوان نسخه پشتیبان این ذخایر در حال پیگیری است تا در صورت بروز حوادث غیر مترقبه این گنجینه ارزشمن از بین نرود. این امر نیاز به اعتبار دارد که در صورت تأمین مالی آن این نسخه پشتیبان ذخیره سازی می‌شود.