دستیابی به ذخایر سنگ‌آهن مطمئن برای استمرار تولید فولاد مباركه

وی تصریح کرد: شرکت فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری خود در دهه ۹۰ توانسته است برای تامین پنج میلیون تن کنسانتره و پنج میلیون تن گندله در سال خود را بیمه کند. اخیرا با همکاری مشترک واحد فرآوری مواد معدنی و این شرکت، طرح توسعه ظرفیت تولید کنسانتره شرکت فولاد سنگان وارد فاز اجرایی شده و قرار است طی دو سال آینده، ۲٫۵ میلیون تن به ظرفیت کنسانتره این شرکت اضافه شود.

مدیر فرآوری مواد معدنی شرکت فولاد مبارکه افزود: وجه تمایز این توسعه با توسعه‌های قبلی این است که این توسعه به‌ طور خاص بر استحصال کنسانتره آهن از سنگ‌آهن، آهن‌های کم‌عیار، بازیابی باطله خطوط فرآوری فعلی فولاد سنگان و باز جذب آهن آن و همچنین سایر منابع غیرمتعارف آهن‌دار متمرکز شده و علاوه بر تامین پایدار دو میلیون تن کنسانتره، به دستاورد بزرگ تکنولوژیکی گروه فولاد مبارکه از حیث مطالعه و به‌کارگیری روش‌های نوین فرآوری مواد معدنی مبدل خواهد شد؛ همچنین نوسازی کارخانه گندله‌سازی سنگان و افزایش ظرفیت تولید آن از پنج به ۷.۵ میلیون تن در دستور کار مشترک معاونت معدنی و شرکت فولاد سنگان قرار گرفته و به‌ محض اتمام فرایند مهندسی طرح، پروژه اجرا خواهد شد.

روانفر اضافه کرد: علاوه بر موارد فوق، مدیریت فرآوری در بخش معاونت معدنی گزارش توجیهی خود را برای احداث واحد احیا مستقیم در منطقه معدنی سنگان با محوریت شرکت فولاد سنگان تسلیم واحدهای ذی‌ربط کرده تا از این رهگذر به حداکثر راندمان و ارزش‌ افزوده متصور، به نفع تامین پایدار مواد معدنی موردنیاز دست‌ یابیم.

وی در ارتباط با تاریخچه شکل‌گیری این واحد در شرکت فولاد مبارکه، خاطرنشان کرد: از نیمه دوم دهه ۹۰ که نگرانی فولادسازان از تامین مواد اولیه پایدار شکل جدی و چالشی به خود گرفت، فولاد مبارکه به دنبال آن بود تا علاوه بر تامین مواد اولیه معدنی از درگاه بازرگانی به راهبری معاونت خرید، کسری مواد معدنی مورد نیاز خود را مستقیما از فرایندهای معدنی تامین کند؛ بنابراین در کنار برنامه‌های قبلی، استراتژی تامین پایدار کسری مواد معدنی از درگاه معدن‌کاری و فرآوری مواد معدنی را تعریف و با تشکیل معاونت معدنی در شرکت مادر و برخی شرکت‌های تابعه فصل جدیدی از فعالیت‌ها را در سه محور ارزیابی و اکتشاف ذخایر معدنی، استخراج مواد معدنی و تجهیز و بهره‌برداری از معادن و فرآوری مواد معدنی (کانسارهای آهنی و غیر آهنی) و دستیابی به ذخایر آهن مطمئن و قابل‌ اتکا برای استمرار تولید گروه فولاد مبارکه هدف‌گذاری کرده است.

مدیر فرآوری مواد معدنی شرکت فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: از این واحد فرآوری مواد معدنی فولاد مبارکه، شانه‌به‌شانه همکاران واحد خرید مواد اولیه، سنگ‌آهن را به فرآورده (کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی) مورد نیاز تبدیل می‌کند؛ این در حالی است که طی دو سال گذشته، اهتمام واحد فرآوری استحصال کنسانتره از منابع سنگ‌آهن موجود بوده و سرمایه‌گذاری و احداث خطوط پیش‌فرآوری در معادن و احداث کارخانه کنسانتره و تولید فروآلیاژها از محل فرایندهای تبدیلی از نیمه دوم سال جاری در دستور کار معاونت معدنی قرار گرفته که پروژه توسعه ظرفیت در شرکت فولاد سنگان و احداث کارخانه کنسانتره دو میلیون تنی در منطقه معدنی در منطقه ساغند یزد، گندله‌سازی ۸۰۰ هزار تنی در بیجار کردستان، مجتمع سنگ‌آهن آفتاب، کارخانه کنسانتره طبس و… مواردی از آن به شمار می‌رود.

روانفر در پاسخ به این سوال که با توجه به برنامه‌ریزی‌های پیشگیرانه‌ای که در شرکت دنبال می‌شود، آیا فولاد مبارکه برای تولید هدف‌گذاری شده در سال ۱۴۱۰ گندله کافی در اختیار خواهد داشت، گفت: یکی از وجوه تمایز شرکت فولاد مبارکه با سایر شرکت‌های مشابه آن است که در فولاد مبارکه، تصمیمات با مطالعه گذشته و نگاه به آینده اتخاذ می‌شود. به همین خاطر استراتژی‌هایی تدوین‌ و نقشه فعالیت به‌ طور کامل تعریف شده است. فعالیت معاونت معدنی از آن روست که در افق ۱۴۱۰ با مشکل و محدودیت جدی مواجه نباشیم. به عبارت دیگر، با شناسایی، کشف و توسعه ذخایر معدنی به‌ ویژه سنگ‌آهن و اجرای طرح‌های توسعه ظرفیت تولید کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی با استفاده از روش‌های معمول و تکنولوژی‌های جدید فرآوری در هاب‌های معدنی غرب (صبانور و بیجار)، شرق (سنگان و طبس و سیستان)، ایران مرکزی (یزد)، انشاالله در افق ۱۴۱۰ نگرانی جدی برای تامین کسری ماده معدنی مورد نیاز نخواهیم داشت.

وی در خصوص عیار سنگ‌آهن مورد نیاز فولاد مبارکه، خاطرنشان کرد: فعالیت‌های واحد فرآوری معاونت معدنی هلدینگ فولاد مبارکه در دو بخش تبدیل سنگ‌آهن و ماده معدنی به کنسانتره و فرآورده‌های معدنی به علاوه مطالعه و تحقیقات فرآوری به‌ منظور بهبود روش‌های تولید کنسانتره، گندله یا آهن اسفنجی و یا دستیابی به تکنولوژی و روش‌های نوین فرآوری، پرعیارسازی کانسنگ‌های آهن کم‌عیار، بازیابی آهن از باطله معادن و خطوط فرآوری، متدولوژی‌های تبدیل در جهت تولید فولاد سبز دنبال می‌شود.

مدیر فرآوری مواد معدنی شرکت فولاد مبارکه ادامه داد: گفتنی است حجم قابل‌توجهی از ذخیره معادن کشور به‌ ویژه ذخایر معدنی جنوب و جنوب شرقی ایران از نوع کم‌عیار (کانسنگ‌های هماتیتی) است و می‌تواند منبعی پایدار و به‌ صرفه‌ای برای خوراک فولاد مبارکه در سال‌های آتی باشد؛ البته این منابع سنگ‌آهن ژنز و عیار و بازیابی و رفتاری متفاوتی در فرآوری دارند و به همین دلایل نیازمند مطالعه و انتخاب روش‌های مناسب فرآوری برای استحصال کنسانتره هستند؛ از همین رو از سال ۱۳۹۹، چند عنوان پروژه تحقیقاتی موسوم به استحصال کنسانتره از سنگ‌آهن‌های هماتیتی، پرعیارسازی سنگ، شناسایی و انتخاب متد فرآوری سنگ‌آهن معادن هماتیتی متعلق به فولاد در کرمان، فرآوری باطله معادن و خطوط فرآوری، استحصال آهن از منابع غیرمتعارف، سولفورزدایی از کنسانتره و… در معاونت معادن تعریف و اجرایی شد و برخی از این پروژه‌ها منجر به انتخاب متدلوژی فراوری و انتخاب تکنولوژی شده و در توسعه‌های گروه مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

روانفر تصریح کرد: به‌ عنوان مثال، در توسعه ظرفیت کارخانه کنسانتره مجتمع فولاد سنگان ۳۰ تا ۴۰ درصد خوراک کارخانه جدید باطله‌های فرآوری کارخانه موجود و الباقی منابع سنگ‌آهن کم‌عیار و سایر معادن منطقه سنگان است. بسیاری از عناوین فوق و سایر موضوعات جدید فرآوری در کریدور همکاری مشترک معاونت معدن، تحقیق و توسعه، شرکت توسعه فناوری فولاد مبارکه و شرکت فنی مهندسی و ناحیه آهن‌سازی و دانشگاه‌ها و مراکز علمی تحقیقاتی و مرکز تحقیقات فرآوری ایران و یکی دو شرکت خارجی انجام می‌شود و به‌زودی دستاوردهای دیگری از این مطالعات و تحقیقات را رونمایی خواهیم کرد.

وی در خصوص سودآوری معادن کم‌عیار، اظهار داشت: انتظار ما این است سرمایه‌گذاری در بخش معدن، استخراج و فرآوری به‌ ویژه منابع هماتیتی به دلیل ذخایر قابل‌توجه و بهای کمتر نسبت به بهای سنگ‌آهن هماتیتی و هزینه‌های پول و همچنین سهولت دسترسی به این معادن از سودآوری گروه صیانت کند و این سودآوری در زنجیره ارزش فولاد موسوم به «از سنگ تا رنگ» باید مورد بررسی قرار گیرد اما مسلم است برای ادامه تولید نیازمند مواد اولیه هستیم و باید آن را تامین کنیم.

مدیر فرآوری مواد معدنی شرکت فولاد مبارکه در پایان خاطرنشان کرد: در معاونت معدن، مدیریت ارزیابی ذخایر و اکتشافات معدنی وجود دارد تا پاسخگوی این قبیل مخاطرات باشد. مطالعه عملکرد و تراز مالی شرکت‌های معدنی بزرگ دنیا، موید یک نکته کلیدی است و آن نکته، اختصاص بخش عمده‌ای از درآمد شرکت‌های معدنی (بالغ‌ بر ۵۰ درصد) به مطالعات اکتشافی به‌منظور توسعه ذخایر قطعی ماده معدنی است که از انواع تکنولوژی، روش‌های پی‌جویی، اکتشاف و تامین تجهیزات تا سرمایه‌گذاری‌های تخصصی مربوط به آن را شامل می‌شود؛ از سال  ۱۳۹۸ که فولاد مبارکه با چالش مواد اولیه مواجه شد، مقوله اکتشاف و الزامات آن شامل تجهیز، تکنولوژی، دانش و نیروی متخصص را مورد توجه جدی قرار داده و با ایجاد دپارتمان تخصصی مدیریت ارزیابی و اکتشاف در معاونت معدنی با جدیت روی این موضوع کار و سرمایه‌گذاری می‌کند.