آمادگی ایران برای همکاری با اعضای جی‌ئی‌سی‌اف در تمام بخش‌های توسعه‌ی صنعت گاز

جواد اوجی در حاشیه بیست‌وچهارمین نشست وزیران نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) در گفت‌وگو با شانا با تبیین نقش این مجمع در تأمین گاز جهان اظهار کرد: ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صاحبان ذخایر اثبات‌شده گاز طبیعی جهان و از بزرگ‌ترین دارندگان شبکه توزیع داخلی گاز طبیعی دنیا، برای هرگونه همکاری در بخش‌های اکتشاف، حفاری، توسعه، بهره‌برداری و توزیع گاز طبیعی آمادگی دارد.

گفت‌وگوی کوتاه شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) با وزیر نفت در ادامه می‌آید:

با توجه به شرایطی که هم‌اکنون در عرصه‌ انرژی جهان حاکم است، اهمیت گاز طبیعی را در تأمین امنیت انرژی جهان چگونه ارزیابی می‌کنید؟

گاز طبیعی به‌عنوان یک سوخت پاک، انعطاف‌پذیر و قابل دسترس از نقش بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای در تأمین نیازهای انرژی جهان برخوردار است، به‌ویژه در شرایطی که جهان در مسیر گذار انرژی و در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار گام بر می‌دارد و در حال گذار به سمت منابع انرژی پاک است، گاز طبیعی به‌دلیل مزیت‌های زیست‌محیطی، از توانایی چشمگیری برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی آلاینده نظیر زغال سنگ برخوردار است. بر اساس آخرین گزارش چشم‌انداز گاز مجمع کشورهای صادرکننده گاز، انتظار می‌رود سهم گاز طبیعی در سبد انرژی جهان از ۲۳ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۲۷ درصد در سال ۲۰۵۰ افزایش یابد. با این حال نباید فراموش کرد که تحقق این امر مستلزم انجام سرمایه‌گذاری‎های کلان در زنجیره عرضه گاز طبیعی، سیاست‌های حمایت، ثبات بازارها و دسترسی آزاد به منابع مالی است.

مجمع کشورهای صادرکننده گاز چگونه می‌تواند در راستای ارتقای جایگاه گاز طبیعی در سبد مصرف انرژی جهان اقدام کند؟

با توجه به جایگاه راهبردی کشورهای عضو مجمع که بیش از ۷۰ درصد منابع گاز جهان را در اختیار دارند و بیش از ۵۰ درصد صادرات جهانی گاز چه از طریق خط لوله و چه به‌صورت ال‌ان‌جی از طریق کشورهای عضو مجمع صورت می‌گیرد، این مجمع می‌تواند گام‌های مهمی در ارتقای جایگاه گاز طبیعی در سبد مصرف انرژی جهان بردارد. در این راستا لازم است کشورهای عضو مجمع با افزایش هم‌افزایی و هماهنگی‌های جمعی برای حفظ منافع اعضای مجمع و صیانت از امنیت عرضه جهانی گاز طبیعی حرکت کند. هم‌اکنون با وجود چالش‌های متعدد در بازار جهانی گاز در سال‌های اخیر، مجمع کشورهای صادرکننده گاز توانسته است در چارچوب اساسنامه و راهبرد بلندمدت خود، موفق شده همفکری‌ها، هماهنگی‌ها و همکاری‌های میان کشورهای عضو را در این مجمع تقویت کند. این تمهیدات راهبردی سبب شده است مجمع بتواند نقش کلیدی خود در حفظ و ارتقای امنیت جهانی انرژی در دوران شیوع ویروس کرونا و در دوره پس از آن را به‌خوبی ایفا کند. در عین حال، ما مسیری طولانی و مملو از نااطمینان را پیش‌رو داریم که مستلزم ارتقای همبستگی و همکاری بیشتر اعضای مجمع است.

با توجه به اهمیت افزایش حجم و تعریف مسیرهای جدید گاز طبیعی تا چه مقدار به‌کارگیری سیاست‌های نوینی در دستورکار اعضای مجمع را ضروری می‌دانید؟

معتقدم با توجه به تحولات جاری در عرصه‌ی انرژی جهان، موضوع اتخاذ سیاست‌های نوین منطبق با شرایط روز جهان انرژی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به نظر می‌رسد اعضای مجمع باید در راستای افزایش صرفه اقتصادی و گسترش تجارت گاز طبیعی و دستیابی به فناوری‌های نوین مرتبط با تجارت گاز از جمله فناوری‌های مرتبط با ال‌ان‌جی گام بردارند و انحصارزدایی در فناوری‌های مرتبط با تجارت گاز را به‌عنوان یک اصل بپذیرند. در عین حال لازم است کشورهای عضو به گسترش همکاری‌های فنی برای دستیابی به فناوری‌های جدید نظیر جذب، بهره‌برداری و ذخیره‌سازی کربن، کاهش نشت گاز و یا توسعه و تولید هیدروژن آبی توجه جدی کنند. خوشبختانه فناوری‌های کاهش‌دهنده کربن از چرخه تولید گاز طبیعی در دسترس ما قرار دارند اما معتقدم تحقق زیست‌بوم جهانی با انتشار کربن صفر، بدون اراده سیاسی، تأمین منابع مالی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و همکاری‌های علمی و فناورانه جدی همه ذی‌نفعان در حد شعار باقی می‌ماند.

نقش ایران به‌عنوان یکی از اعضای بنیان‌گذار مجمع، در پیشبرد اهداف مجمع کشورهای صادرکننده گاز چیست؟

ایران آمادگی دارد در چارچوب ابتکار ویژه سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران با عنوان «گاز طبیعی در خدمت اقتصاد جهانی در دوران پس از کرونا» که در ششمین اجلاس سران مجمع در دوحه قطر مطرح شد، ایفای نقش کند. ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صاحبان ذخایر اثبات‌شده گاز طبیعی جهان و از بزرگ‌ترین دارندگان شبکه توزیع داخلی گاز طبیعی دنیا، برای هرگونه همکاری در بخش‌های اکتشاف، حفاری، توسعه، بهره‌برداری و توزیع گاز طبیعی آمادگی دارد. تحقق این امر، مستلزم ارتقای توان و مدیریت راهبردی و قابلیت‌های فنی‌ و مهندسی است که در این زمینه، تشویق سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین‌المللی، نقشی برجسته ایفا می‌کند. این راهبرد، راهبردی جمعی است و از طریق آن، توان فناورانه کشورهای عضو مجمع در زنجیره توسعه صنعت گاز طبیعی تقویت می‌شود.

در این رابطه می‌خواهم اعلام کنم که ایران آمادگی دارد در تمام زمینه‌های توسعه‌ صنعت گاز از جمله انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک، سوآپ گاز طبیعی، همکاری در زمینه چارچوب قراردادهای گاز، توسعه و صدور خدمات فنی و مهندسی، انتقال دانش و توسعه منابع انسانی متخصص با تمامی کشورهای عضو همکاری کند، همچنین ایران در زمینه گسترش شبکه خطوط لوله داخلی و توسعه جایگاه‌های سی‌ان‌جی تجربه دارد که می‌تواند در اختیار کشورهای عضو مجمع قرار دهد.