مهندسان نفت ایرانی هژمونی آمریکا در کارائیب را به چالش کشیدند

به گزارش کنکاش فردا، در یک تحول شگفت‌انگیز، اقتصاد ونزوئلا در طول ۲۰۲۲ به میزان ۸ درصد رشد کرد و صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند تولید ناخالص داخلی ونزوئلا ۵ درصد برای ۲۰۲۳ رشد کند، این درحالی است که اقتصاد ونزوئلا یک سالی است که از ابرتورم خارج شده است.

دلیل اصلی بهبود چشم‌انداز اقتصادی ونزوئلا موفقیت کاراکاس در یافتن منابع جایگزین سرمایه و بازسازی صنعت نفت حیاتی این کشور است که تا سال ۲۰۲۰ در نقطه سقوط کامل قرار داشت ولی اکنون با همکاری این کشور با ایران، تولید و صادرات نفت ونزوئلا رشد پیدا کرده و صنعت نفت این کشور در حال بازسازی است.

حال اویل پرایس با اذعان به نقش ایران در شکست تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ونزوئلا به موارد متعددی از همکاری‌های نفتی دو کشور در شرایط تحریم می‌پردازد که از جمله آنها می‌توان به صادرات میعانات گازی ایران به ونزوئلا برای افزایش تولید نفت، بازسازی پالایشگاه‌های این کشور، صدور خدمات فنی و مهندسی ایران برای توسعه میادین نفتی و صادرات نفتکش‌های افراماکس ایرانی اشاره کرد.

در این گزارش به بررسی جزئیات همکاری‌های نفتی ایران و ونزوئلا در دولت سیزدهم و نقش این اتفاق در بهبود وضعیت صنعت نفت ونزوئلا و گذر این کشور از ابرتورم می‌پردازیم.

توجه کنید که این روابط نفتی در قالب «صادرات» از جانب ایران بوده و ارزآوری قابل توجهی بیش از ۴ میلیارد دلار در شروع کار برای کشور به همراه داشته و بیشتر هم خواهد شد.

۱- افزایش تولید نفت ونزوئلا با صادرات میعانات گازی: نخستین بار خبرگزاری رویترز به نقل از ۵ منبع آگاه در ۴ مهرماه سال ۱۴۰۰ از انعقاد یک قرارداد بزرگ نفتی میان ایران و ونزوئلا با وجود تحریم‌های آمریکا خبر داد و نوشت، نخستین محموله قرار است، این هفته ارسال شود. طبق گزارش رویترز ایران ماهانه ۲ میلیون بشکه میعانات گازی به ونزوئلا صادر می‌کند.

ویز رانگل، یکی از اعضای اتحادیه کارگران و عضو هیأت مدیره PDVSA طی مصاحبه‌ای توضیح می‌دهد که میعانات گازی ایران به این کشور کمک خواهد کرد تا برداشت نفت از سه تأسیسات نفتی که از جمله بزرگ‌ترین ایستگاه‌های استخراج نفت در این کشور هستند را بالا ببرند.

رانگل می‌گوید، نبود میعانات گازی و رقیق کننده باعث شده تا بسیاری از چاه‌های نفتی در این کشور غیرفعال شوند و حال ونزوئلا قصد دارد، تولید نفت خود را روزانه ۲۵۰ هزار بشکه افزایش دهد. در شرایط کنونی نبود مواد رقیق‌کننده یکی از اصلی‌ترین موانع ونزوئلا در تولید نفت است. تحریم‌های آمریکا باعث شده تا دسترسی ونزوئلا به تأمین‌کنندگان مواد رقیق‌کننده قبلی این کشور مسدود شود.

اویل پرایس نوشت، طبق آمار اوپک تولید نفت ونزوئلا به میانگین ۷۷۲ هزار بشکه در روز افزایش یافته که ۴۰ درصد نسبت به تولید ۵۵۳ هزار بشکه در روز در ۲۰۲۱ بیشتر است. این افزایش قابل توجه در تولید نفت بدون کمک ایران محقق نمی‌شد.

۲- بازسازی پالایشگاه‌های نفت ونزوئلا: پالایشگاه‌های ونزوئلا به دلیل فقدان توان فنی و مهندسی این کشور با کمتر از نیمی از ظرفیت خود کار می‌کنند. در دولت سیزدهم با حضور مهندسان ایرانی عملیات بازسازی این پالایشگاه‌ها آغاز شد و با احیای ظرفیت آنها، نفت ایران به مقصد این پالایشگاه‌ها صادر شده و فرآورده‌های نفتی حاصل از آن در بازار کارائیب به فروش می‌رسید.

پالایشگاه ال‌پالیتو نخستین پالایشگاه ونزوئلا است که توسط مهندسان ایرانی تعمیر شده و توان عملیاتی آن از ۱۰ هزار بشکه در روز به ۱۴۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. در این پروژه حدود ۳ میلیون تجهیز ایرانی از ۱۶۰۰ شرکت داخلی به این کشور صادر شده است.

طبق اعلام جواد اوجی وزیر نفت، ایران به طور میانگین روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت به ونزوئلا صادر می‌کند که ارزآوری سالانه آن معادل ۳ میلیارد دلار در سال است.

علی شاهوردی مدیر گروه تعمیرات پالایشگاه ال‌پالیتو ونزوئلا در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: تعمیرات پالایشگاه ال‌پالیتو حدود ۷۵ درصد پیشرفت داشته و تاکنون ۵۵ درصد از اجناس ایرانی نیز به این کشور صادر شده است. خوراک این پالایشگاه را نفت ایران تامین می‌کند. ۴ پالایشگاه دیگر در ونزوئلا، در مجموع ظرفیت ۱ میلیون ۳۰۰ هزار بشکه دارند که مذاکرات عقد قرارداد بازسازی آنها تا پایان دولت به انجام می‌رسد.

جلیل سالاری مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش نیز چندی پیش خبر داد که کمپرسور صنعت پالایشی توسط شرکت‌های ایرانی بومی‌سازی شده که دانش‌فنی آن پیش از این در اختیار شرکت‌های آمریکایی و اروپایی بود و حال این کمپرسورها به پالایشگاه ونزوئلا صادر می‌شود.

۳- توسعه میادین نفتی ونزوئلا: طبق گزارش اویل پرایس، تهران با کاراکاس اخیراً توافقی را امضا کرده که نه تنها پالایشگاه‌های ونزوئلا را بازسازی کند، بلکه میادین نفتی را نیز توسعه دهد‌. این تعهدات از رشد بیشتر تولید برای ونزوئلا حمایت کرده و در عین حال حضور ایران در آمریکای لاتین را تقویت خواهند کرد.

اویل پرایس نوشت، حضور تهران در ونزوئلا نفوذ ایران را در سرتاسر آمریکای لاتین تقویت می‌کند و به این کشور اجازه می‌دهد تا هژمونی سنتی منطقه‌ای ایالات متحده را به چالش بکشد. جواد اوجی وزیر نفت نیز در مصاحبه‌های متعددی از صدور خدمات فنی و مهندسی ایران برای توسعه میادین نفتی ونزوئلا خبر داده ولی هنوز جزئیات از آن به صورت عمومی بیان نشده است.

۴- صادرات نفتکش‌های افراماکس به ونزوئلا:طبق گزارش اویل پرایس، در فوریه ۲۰۲۳، اعلام شد که شرکت نفت ونزوئلا دو نفتکش Aframax را به شرکت ایرانی صدرا سفارش داده است. این امر ناوگان نفتکش‌های در اختیار کاراکاس را که برای انتقال مخفیانه نفت خام ونزوئلا به خریداران خارجی گسترش می‌دهد.

تاکنون دو نفتکش افراماکس ایرانی به ونزوئلا تحویل داده شده است. کشتی آفراماکس دارای ۲۵۰ متر طول، ۴۴ متر عرض، ۲۱ متر ارتفاع، ۱۴٫۸ متر آبخور، با ۱۵ نات (۲۷ کیلومتر در ساعت) سرعت است که قابلیت حمل ۸۰۰ هزار بشکه نفت را دارد.

علاوه بر افزایش تولید نفت، بازسازی پالایشگاه‌ها، توسعه میادین نفتی، افزایش تعداد نفتکش‌ها، دریافت خدمات فنی و مهندسی و در نهایت افزایش درآمد نفتی ونزوئلا، قراردادها و تفاهم‌نامه‌های دیگری نیز بین ایران و ونزوئلا امضا شده و در مرحله اجراست.

۵- تعمیرات اساسی و تکمیل بندر نفتی خوزه ونزوئلا:قرارداد اجرای عملیات تعمیرات اساسی، توسعه و باسازی پایانه نفتی خوزه ونزوئلا بر پایه شیوه قراردادی مهندسی، تأمین تجهیزات و اجرا (ئی‌پی‌سی) به همت شرکت ایرانی پتروپارس در خرداد امسال بین ایران و ونزوئلا امضا شد.

بر اساس این قرارداد افزایش ذخیره‌سازی در پایانه نفتی خوزه، ‌تکمیل مخازن ذخیره‌سازی، ‌ارتقای سیستم‌های انتقال و افزایش ظرفیت بارگیری از اهداف‌ این قرارداد است و تأمین مالی این پروژه به‌عهده طرف ونزوئلایی خواهد بود.

این نخستین قرارداد به شیوه ئی‌پی‌سی شرکت‌های ایرانی در خارج از کشور است که گامی بلند به‌منظور صادرات خدمات فنی و مهندسی و ورود به بازارهای جهانی برای شرکت‌های نفتی ایرانی به‌شمار می‌آید.

اجرای این پروژه افزون بر آنکه اهداف همکاری‌های دوجانبه ایران و ونزوئلا درباره تبادل نفت خام، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی را تسهیل و تسریع می‌کند، در عین حال اجرای آن برای شرکت پتروپارس سودآور و به نفع ارتباطات کلان و راهبردی تهران و کاراکاس خواهد بود. پایانه نفتی خوزه ونزوئلا یکی از دو پایانه بزرگ نفتی در منطقه آمریکای لاتین است که صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی و واردات نفت و میعانات گازی از طریق آن انجام می‌شود.

۶- بازسازی و نوسازی واحد آمونیاک مجتمع پتروشیمی آناماریا کامپوس ونزوئلا: خرداد امسال نخستین قرارداد بازسازی و نوسازی پتروشیمی‌های فراسرزمینی امضا شد. بر این اساس شرکت ایرانی در قالب این قرارداد تعمیر بخشی از واحدهای یک مجتمع آمونیاک ونزوئلا را انجام خواهد داد و با شراکت در فروش محصولات این مجتمع بازپرداخت سرمایه گذاری انجام خواهد شد.

گروه کارشناسی صنعت پتروشیمی ایران ۲ ماه کار کارشناسی مفصل روی این واحد پتروشیمی انجام داده و به‌طور کامل نیازسنجی آن انجام شده است. با تعمیر این مجتمع صادرات خدمات فنی‌ مهندسی و تجهیزات ایرانی انجام خواهد شد و این موضوع کمک بسیار زیادی به دیگر خدمات فنی مهندسی و تجهیزات و کالاها و تجارت شرکت‌های خصوصی ایرانی در سطح بین‌الملل خواهد کرد.

ونزوئلا دارای ۱۲ میلیون تن ظرفیت پتروشیمی نصب‌شده است که هم‌اکنون به‌دلیل تحریم‌های آمریکا تنها ۲ میلیون تن از این ظرفیت فعال است، همچنین بررسی‌های کارشناسی وزارت نفت نشان می‌دهد با صادرات خدمات فنی‌ مهندسی و تجهیزات ایرانی به‌راحتی می‌توان ۴ میلیون تن از ظرفیت بالقوه ونزوئلا را به ظرفیت بالفعل تبدیل کرد.

مذاکرات درباره‌ مجتمع‌های دیگر پتروشیمی ونزوئلا برای فعال کردن ظرفیت بخش خصوصی ایرانی به‌منظور صادرات خدمات فنی مهندسی و تجهیزات به این مجتمع‌های پتروشیمی ونزوئلا  در حال انجام است.

۷- صادرات و تجهیز ۵ ایستگاه تقویت فشار گاز در ونزوئلا: این قرارداد نیز در خرداد سال جاری و همزمان با سفر رئیس‌جمهور ایران به ونزوئلا امضا شد. در قالب این قراردادِ صادرات و تجهیز پنج ایستگاه تقویت فشار گاز که با ونزوئلا در زمینه تجهیزات سیستم‌های اتوماسیون، مخابرات و ابزار دقیق، تله‌متری و دیگر تجهیزات موردنیاز ایستگاه‌های تقویت فشار امضا شده است، تجهیزات موردنیاز این ایستگاه‌های تقویت فشار گاز، توسط شرکت‌ دانش‌بنیان ایرانی ساخته و نصب خواهد شد.

همچنین امضای قرارداد ریکاوری کامل تله‌متری ایستگاه‌ هاب گاز ونزوئلا به ارزش ۵۸ میلیون دلار و امضای تفاهم‌نامه احداث خط لوله ۳۶ اینچی و ۵۴ کیلومتری آلتاگراسیا – آریچونا ونزوئلا نیز از دیگر موارد همکاری دو کشور است که البته جزئیات بیشتری از آنها در دسترس نیست.

دو کشور ایران و ونزوئلا هر دو تحت تحریم‌های آمریکا هستند اما یک تفاوت بزرگ بین این دو کشور وجود دارد. در دوران تحریم، مهندسان ایرانی فعل ما می‌توانیم را صرف کردند و در بسیاری از حوزه‌های فنی و مهندسی کشور را از وابستگی به غرب نجات دادند و حال این برتری تکنولوژیک ایران سبب شده که دست برتر را در تعامل با کشورهای آفریقایی، آسیایی و آمریکای لاتین از جمله ونزوئلا داشته باشد و با حضور فنی در این کشورها فرصت‌های زیادی را برای خود فراهم کند.