محوریت شایستگی منابع انسانی در رویکردهای گسترش کاتالیست ایرانیان

شایستگی سازمانی به مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها، توانمندی‌ها و منابعی اطلاق می‌شود که سازمان‌ها برای دستیابی به اهداف خود به آن‌ها نیاز دارند. این شایستگی‌ها می‌توانند شامل توانایی‌های مدیریتی، فرایندهای عملیاتی، استفاده از تکنولوژی‌های نوین و مهارت‌های افراد در داخل سازمان باشند. در دنیای امروز که به شدت در حال تغییر است و رقابت‌ها نیز روزبه‌روز شدیدتر می‌شوند، سازمان‌ها باید به‌ طور مداوم شایستگی‌های خود را ارتقا دهند تا بتوانند در بازار باقی بمانند و به موفقیت دست یابند. این موضوع در شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان که اساسا بر محور دانش و فناوری شکل گرفته، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این شرکت نیز با توجه به همین مسئله، توسعه شایستگی سرمایه‌های انسانی را به صورت مستمر در رویکردهای خود لحاظ کرده است و کارنامه درخشان آن در سال‌های اخیر خود مهر تاییدی بر این موضوع محسوب می‌شود. در همین راستا، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» گفت‌وگویی با مسعود رجبی، مدیر منابع انسانی و پشتیبانی شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:

در خصوص نقش و جایگاه منابع انسانی در شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان توضیحاتی ارائه بفرمایید.

آنچه که امروز بیش از گذشته در فضای کسب‌و‌کار قابل لمس بوده، پررنگ‌تر شدن اهمیت دانش و تحقیق و توسعه در بقا و ارتقای هر بنگاه اقتصادی است؛ موضوعی که بیش از هر چیز منابع انسانی بر آن تکیه دارد. بنابراین می‌توان تصور کرد که رشد و توسعه شایستگی‌های منابع انسانی از چه جایگاه مهمی در رشد و تعالی سازمان‌هایی که اساسا بر محور نوآوری، تخصص و تکنولوژی فعالیت می‌کنند برخوردار است. نمونه بارز این موضوع در شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان به عنوان شرکتی دانش‌محور و فعال در زمینه تولید انواع کاتالیست‌های صنایع شیمیایی، نفت و گاز و پتروشیمی که اخیرا به عرصه تولید کاتالیست‌های فولادی در بخش احیای مستقیم نیز وارد شده، قابل مشاهده است. در واقع ماهیت فعالیت شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان با مباحث مربوط به تحقیق و توسعه، خلق دانش فنی و همچنین بومی‌سازی گره خورده و مهم‌ترین پیش‌نیاز دستیابی به این موارد نیز بهره‌گیری از نیروی انسانی متخصص و شایسته است. این شرکت با استفاده از رویکرد سیستمی و ایجاد ساختار سازمانی یادگیرنده، سالم و متعالی با به‌کارگیری اصل بهبود مستمر، در جهت خلق ارزش و ارتقای سطح رضایتمندی همه ذی‌نفعان خود تلاش می‌کند. نگاهی به کارنامه درخشان شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان که عمر درازی نیز از فعالیت آن نمی‌گذرد، به روشنی حاکی از شایستگی بالای سرمایه‌های انسانی این شرکت، هم‌سو با اهداف آن است؛ عاملی که سبب شده تا شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان به دستاوردهای قابل‌توجهی در حوزه فعالیت خود دست یابد.

به طور مشخص مقصود از شایستگی سازمانی چیست و چه نتایج و دستاوردهایی را برای یک سازمان به همراه دارد؟

شایستگی سازمانی به توانایی‌های یک سازمان برای به‌کارگیری منابع و توانمندی‌ها در جهت تحقق اهداف استراتژیک خود اطلاق می‌شود. این شایستگی‌ها معمولا شامل ترکیبی از عوامل مختلف از جمله شایستگی‌های منابع انسانی (مهارت‌ها، دانش و توانمندی‌های کارکنان)، شایستگی‌های فرایندی (توانایی‌های مدیریتی و فرایندهای کاری بهینه)، شایستگی‌های فناوری (استفاده از فناوری‌های نوین و ابزارهای دیجیتال) و همچنین شایستگی‌های مدیریتی و رهبری (توانایی‌های تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و مدیریت تغییرات) هستند. در دنیای امروز، سازمان‌ها برای دستیابی به موفقیت پایدار باید به ‌طور مداوم شایستگی‌های خود را تقویت کنند. تشدید روزافزون فضای رقابت در بازارهای جهانی و دیجیتال، یکی از مهم‌ترین عواملی است که تقویت شایستگی سازمانی را برای متمایز شدن و ارتقای رقابت‌پذیری، به امری ضروری تبدیل می‌کند. از طرفی، رشد و پیشرفت تکنولوژی نیز روند پرسرعتی را تجربه می‌کند و در این میان، سازمان‌ها برای بهینه‌سازی فرایند‌های خود باید با فناوری‌های نوین سازگار شوند؛ موضوعی که از مسیر تقویت شایستگی سازمانی می‌گذرد. افزایش بهره‌وری و همچنین لزوم برنامه‌ریزی برای توسعه و نگهداشت استعدادهای انسانی در سازمان، از دیگر عواملی به شمار می‌آیند که ارتقای شایستگی‌های سازمانی را به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در عصر حاضر تبدیل می‌کنند.

اساسا تقویت شایستگی‌های سازمان رویکردی است که از مسیرهای مختلفی از جمله توسعه منابع انسانی، بهینه‌سازی فرایندها، ارتقای رهبری و مدیریت و ارتقای فرهنگ سازمانی می‌گذرد. یکی از نخستین گام‌ها برای ارتقای شایستگی سازمانی، سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌های منابع انسانی است. این امر شامل برگزاری دوره‌های آموزشی، کارگاه‌های توسعه مهارت‌های رهبری و مدیریتی و همچنین توسعه مهارت‌های فنی کارکنان می‌شود. همچنین توسعه فرهنگ یادگیری سازمانی و به بیان دیگر، ایجاد فرهنگی که در آن یادگیری و بهبود مستمر مورد تشویق قرار گیرد، سبب می‌شود که کارکنان همواره به دنبال بهبود عملکرد خود باشند. علاوه‌براین‌ها، سیستم‌های ارزیابی عملکرد نیز به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا نقاط ضعف و قوت کارکنان را شناسایی و از این طریق برای ارتقای شایستگی‌های فردی و سازمانی برنامه‌ریزی کنند. چنانچه پیش‌تر نیز اشاره شد، بهینه‌سازی فرایندها یکی دیگر از راهکارهای ارتقای شایستگی‌های سازمانی است که خود از سه مسیر مهندسی مجدد فرایندها (BPR)، استفاده از فناوری‌های نوین و مدیریت تغییرات می‌گذرد. در واقع با تحلیل و طراحی مجدد فرایندهای کسب‌و‌کار، سازمان‌ها می‌توانند کارایی خود را افزایش داده و منابع خود را به بهترین شکل ممکن به کار بگیرند. به علاوه، استفاده از نرم‌افزارهای مدیریتی، سیستم‌های (ERP) و دیگر ابزارهای فناوری اطلاعات نیز می‌تواند فرایندها را تسهیل کند و دقت و سرعت عمل را افزایش دهد. باید توجه داشت که توانایی سازمان در مدیریت تغییرات به ‌خصوص تغییرات در فرایندهای کاری و فناوری، می‌تواند یکی از شایستگی‌های حیاتی سازمان‌ها تلقی شود که این موضوع شامل استفاده از مدل‌های مدیریت تغییر و درگیر کردن کارکنان در فرایند تغییر است.

ارتقای رهبری و مدیریت نیز به عنوان یکی دیگر از راهکارهای ارتقای شایستگی سازمانی، سه مسیر رهبری تحول‌آفرین، توانمندسازی مدیران میانی و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها را در بر می‌گیرد. رهبری موثر که به کارکنان انگیزه می‌دهد و آن‌ها را به سوی اهداف سازمانی هدایت می‌کند، یکی از ارکان کلیدی ارتقای شایستگی سازمانی محسوب می‌شود. همچنین مدیران میانی به عنوان پل ارتباطی بین رهبری عالی و کارکنان، لازم است که آموزش ببینند و توانمند شوند تا در اجرای استراتژی‌ها، مدیریت منابع انسانی و فرایندهای مختلف عملکرد موفقی داشته باشند. گفتنی است که استفاده از داده‌ها و تحلیل‌های مبتنی بر داده در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی باعث می‌شود که تصمیمات دقیق‌تر و کارآمدتری گرفته شود. تقویت فرهنگ نوآوری، همکاری و تیم‌سازی نیز از جمله رویکردهایی است که باعث ارتقای فرهنگ سازمانی و به تبع آن توسعه شایستگی‌های سازمان می‌شود. بی‌تردید نوآوری یکی از شایستگی‌های اساسی است که سازمان‌ها باید در خود تقویت کنند. ایجاد فضایی که در آن کارکنان تشویق به خلاقیت و ابتکار شوند، باعث ایجاد راهکارهای نوآورانه برای حل مشکلات می‌شود. همکاری بین واحدهای مختلف سازمان و تیم‌سازی موثر نیز می‌تواند شایستگی‌های سازمانی را تقویت کند و در نهایت به بهره‌وری و موفقیت سازمانی منجر شود.

یک سازمان ممکن است در مسیر حرکت خود در جهت رشد و تقویت شایستگی‌ها با چه موانع و محدودیت‌هایی مواجه شود؟

باید توجه داشت که حرکت سازمان در راستای تقویت شایستگی‌ها، با چالش‌های خاص خود همراه است. مقاومت برخی کارکنان و مدیران در مقابل تغییر، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که می‌تواند در مسیر تقویت شایستگی‌های سازمانی بروز کند. گفتنی است که غلبه بر این چالش، نیازمند اتخاذ استراتژی‌های موثری در زمینه مدیریت تغییرات است. همچنین ممکن است که برخی سازمان‌ها به دلیل محدودیت منابع مالی و یا نیروی انسانی نتوانند برنامه‌های توسعه شایستگی‌های سازمانی را به درستی اجرا کنند. علاوه‌براین‌ها، هم‌سو نبودن برنامه‌های ارتقای شایستگی با استراتژی‌های کلان سازمان نیز عامل موثری بر نتیجه‌بخش نبودن تلاش‌ها محسوب می‌شود. در مجموع می‌توان گفت که ارتقای شایستگی سازمانی نیازمند رویکرد جامع و متعهدانه‌ای است که در آن تمامی جنبه‌های سازمان، از منابع انسانی گرفته تا فرایندها، فناوری و رهبری به‌ طور هم‌زمان مورد توجه قرار گیرند. با اجرای راهکارهای یاد شده، سازمان‌ها می‌توانند ضمن افزایش توانمندی‌های داخلی، در بازارهای رقابتی متمایز شوند و به موفقیت پایدار دست یابند.

شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان چه اقداماتی را در راستای رشد و توسعه شایستگی سازمانی انجام داده است؟

شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان به عنوان یکی از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، در مسیر خلق دانش فنی و تولید انواع کاتالیست مورد نیاز صنایع شیمیایی، نفت و گاز، پتروشیمی و فولاد کشور فعالیت می‌کند. محوریت دانش و فناوری در شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان سبب شده است که سرمایه‌های انسانی و رشد و توسعه شایستگی آن‌ها از جایگاه ویژه‌ای در این شرکت برخوردار باشند. از این رو، این شرکت ارائه آموزش‌های کاربردی به سرمایه‌های انسانی خود را همواره در دستور کار قرار داده است و باور دارد که آموزش فنی و علمی منابع انسانی می‌تواند با تقویت خلاقیت، زمینه را برای گسترش دامنه نوآوری و تحقیق و توسعه فراهم کند. این شرکت با بهره‌گیری از نیروی انسانی تخبه و کارآمد در جهت تامین نیاز گسترده صنایع مختلف به کاتالیست‌ها، قطع وابستگی کشور، خودکفایی و بومی‌سازی دانش و فناوری تولید کاتالیست و همچنین پرورش نیروی انسانی کارآمد در این حوزه تلاش می‌کند. گفتنی است که شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان در سال ۱۳۹۳ و در حالی که تنها سه سال از آغاز فعالیت آن می‌گذشت، با صادرات محصولات تولیدی خود به بازارهای بین‌المللی، عنوان نخستین صادرکننده کاتالیست در کشور را به خود اختصاص داد و در حال حاضر نیز با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، در صدد آن است که سهم صادرات محصولات خود را افزایش دهد. بی‌تردید، توانمندی‌های بالای شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان، بهره‌گیری آن از افراد متخصص و حرفه‌ای و نیز آموزش و تعامل با شرکت‌های مرتبط در سراسر دنیا، نوید‌بخش رشد و پیشرفت چشمگیر این شرکت در سال‌های آینده است.

این شرکت به چه دستاوردهایی طی سالیان فعالیت خود به ویژه در حوزه سرمایه‌های انسانی دست یافته است؟

شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان با بهره‌گیری از تجارب ارزشمند و توان بالای نخبگان و متخصصان صنعت کاتالیست و به منظور دستیابی به دانش فنی تولید انواع کاتالیست‌های پرمصرف صنایع شیمیایی، نفت و گاز، پتروشیمی و فولاد، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی را در بخش تحقیق و توسعه انجام داده و مرکز تحقیقات کاتالیست را با پیشرفته‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی و صنعتی تاسیس کرده است. گفتنی است که تحقیق برای خلق دانش فنی و تولید کاتالیست‌های اسید سولفوریک و ریفرمینگ در این مرکز به نتیجه رسیده و تحقیق بر روی کاتالیست‌های هیدروکرکینگ، SMR، ATR و سایر کاتالیست‌های مورد نیاز صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، پالایشی و فولاد نیز در دست انجام است. این شرکت از سال‌های آغازین فعالیت خود تاکنون، دستاوردهای متعددی را کسب کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به اخذ گواهینامه ثبت اختراع در حوزه‌های تولید کاتالیست‌های پنتا اکسید وانادیوم (۱۳۹۲)، تولید کاتالیست‌های «RFCC» دارای محافظ بوهمایت (۱۳۹۴)، فرایند سنتز کاتالیست (۱۳۹۴) و تولید کاتالیست‌های نیمه‌فعال با پایه اسپینلی در فرایندهای احیای مستقیم (۱۴۰۱) اشاره کرد. همچنین اخذ گواهینامه توانمندی‌های فناورانه در سال ۱۳۹۴ و نیز گواهینامه تحقیق و توسعه در سال ۱۳۹۵ نیز از دیگر دستاوردهای شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان به شمار می‌آیند که حاصل نگاه و اقدامات به‌روز این شرکت در حوزه فعالیت خود هستند. بی‌تردید ریشه تمامی این موفقیت‌ها و همچنین سبد متنوع محصولات شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان را قبل از هر چیز باید در شایستگی بالای سرمایه‌های انسانی این شرکت و رشد و توسعه مستمر آن‌ها جست‌و‌جو کرد.