آرامش نسبی بازار قراضه آلومینیوم

به گزارش کنکاش فردا، امروزه رشد سریع جمعیت جهان و افزایش نیازهای بشر به منابع مصرفی و انرژی باعث شده است تا شاهد ایجاد تحولاتی در شرایط آب‌و‌هوایی و روشن شدن زنگ خطر پایان منابع تجدیدناپذیر باشیم. به همین دلیل اکثر رهبران و سیاست‌گذاران کشورها با یک نظر اجمالی تصمیم گرفتند که با اعمال تغییراتی در مسیر حرکت اقتصاد و صنعت جهان، تاثیرات منفی این خطرات را کاهش داده و یا خنثی‌ کنند. برخی از این تصمیمات گذر به انرژی‌های تجدید‌پذیر و بازگردانی مجدد مواد به چرخه تولید (بازیافت) بودند که هدف اصلی از انجام آن‌ها کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی مورد نیاز و منابع برای تولید محصولات جدید، کاهش هزینه‌های تولید و حفاظت از محیط زیست است. باید در نظر داشت که مواد مختلفی در چرخه بازیافت قرار می‌گیرند که فلزات به خصوص فلز آلومینیوم نیز قابلیت بازیافت دارند. به طوری که برای تولید یک تن آلومینیوم اولیه به دو تن پودر آلومینا و حدود ۱۴ مگاوات ساعت انرژی الکتریکی نیاز است اما در مقابل، فرایند بازیافت آلومینیوم نسبت به این چرخه ارزان‌تر بوده و تنها به ۵ درصد از انرژی تولید آلومینیوم اولیه از طریق سنگ معدنی نیاز است. همین موضوع باعث شد تا بازار قراضه از اهمیت بالایی برخوردار باشد و حدود ۸۱٫۵ درصد از آلومینیوم تولید شده در ایالات متحده آمریکا طی سال ۲۰۲۳ از طریق بازیافت آلومینیوم ثانویه حاصل شود. کشورهایی همانند آلمان، ژاپن و به طور کلی اتحادیه اروپا از پیشتازان بازیافت ضایعات فلزی در جهان به شمار می‌آیند و در ایران نیز با توجه به اهمیت این موضوع، سرمایه‌گذاری‌های مناسبی به منظور احداث واحدهای ذوب قراضه و ضایعات انجام شده و بازارهایی به منظور خرید و فروش این مواد به وجود آمده‌اند.

باید توجه داشت که بازار قراضه آلومینیومی طی پنج ماهه نخست سال جاری از ثبات نسبی برخوردار بوده و به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران، معامله‌گران در بازار دست نگه ‌داشتند. به این ترتیب می‌توان گفت که علاوه بر مولفه‌های اقتصادی، متغیرهای سیاسی نیز روی میزان معاملات و بهای قراضه آلومینیومی تاثیرگذارند. در رابطه با جمع‌آوری و حجم عرضه ضایعات درب و پنجره آلومینیومی در بازار هم باید گفت که کمبودی در کشور احساس نمی‌شود و تولیدکنندگان با ذوب این نوع از قراضه، مجددا ریخته‌گری بیلت‌های آلومینیومی را برای تولید محصولات نهایی انجام می‌دهند. لازم به ذکر است ضایعات و قراضه آلومینیومی انواع مختلفی دارند که قیمت هر کدام از آن‌ها با یکدیگر متفاوت است؛ به طوری که قیمت پروفیل‌های آلومینیومی سر شاخه در ابعاد مختلف ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متری حدود ۹۵ تا ۹۷ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم، پروفیل شاخه حدود ۱۰۰ تا ۱۱۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم (بازدهی ذوب ۹۵ درصد) و قیمت قوطی رانی که بازدهی پایین‌تری نسبت به سایر قراضه‌های آلومینیومی (بازدهی ذوب حدود ۷۰ درصد) دارد، حدود ۷۰ تا ۷۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است.

گفتنی است که قیمت ضایعات پروفیل شاخه و قوطی رانی در نیمه اول سال ۱۴۰۲ به ترتیب حدود ۸۵ تا ۹۰ هزار تومان و ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود که افزایش قیمت مواد اولیه نسبت به سال گذشته باعث شده است تولیدکنندگان برای حفظ میزان تولید و سودآوری مجموعه، هزینه بیشتری برای خرید ضایعات و قراضه صرف کنند. البته مدتی قبل زمانی که نرخ ارز روند صعودی به خود گرفته بود، قیمت پروفیل شاخه به ۱۴۵ تا ۱۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم هم رسید و مجددا با افت بهای ارز به قیمت کنونی که پیش‌تر مطرح شد بازگشت.

همان‌طور که اشاره شد، قیمت شمش آلومینیوم و نرخ ارز از عوامل موثر بر تعیین قیمت قراضه آلومینیومی هستند اما نکته مهم اینجاست که فروشندگان قراضه و بنگاه‌های تامین‌کننده نیز در روند قیمت‌گذاری دخیل بوده و با احتساب هزینه‌های خود، نرخ‌های سلیقه‌ای را به خریداران اعلام می‌کنند. در همین راستا باید گفت که فعالیت بازار قراضه آلومینیومی به صورت رسمی نبوده و متولی مشخصی ندارد که به همین دلیل، امکان ساماندهی آن برای نهادهای نظارتی مهیا نیست. به طوری که در برخی از موارد تامین‌کنندگان با کاهش قیمت‌ها، قراضه را در بازار عرضه نمی‌کنند و یا ضایعات را با نرخ‌های بالایی به فروش می‌رسانند که این موضوع به افزایش بهای تمام شده محصولات نهایی ختم می‌شود. از سوی دیگر به سبب افزایش تعداد واحدهای صنعتی، رقابت تنگاتنگی میان تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه مورد نیاز شکل گرفته و ممکن است افراد به منظور رفع نیاز خود و خرید قراضه، قیمت‌های بالاتری را پیشنهاد دهند.