نقش استراتژیک «فباهنر» در تکمیل زنجیره مس و توسعه صنایع پایین‌دستی

با توجه به اهمیت تکمیل زنجیره ارزش و توسعه صنایع پایین‌دستی مس، شرکت صنایع مس شهید باهنر چه اقداماتی را با هدف تحقق این مهم انجام داده است؟

صنعت مس در ایران با قدمت بیش از یک سده، تاکنون جایگاه ویژه‌ای در رشد اقتصادی کشور داشته است و امروز به واسطه فعالیت فعالان حلقه‌های میانی در زنجیره مس، تکنولوژی ساخت و تولید بسیاری از محصولات مسی در کشور وجود دارد. به عنوان مثال، ورق مسی هم در تولید محصولات جدید و با ارزش افزوده بالا و هم صنایع دستی کاربرد دارد و تولید این محصول در کشور می‌تواند به توسعه صنایع سنتی و صنعتی کمک شایانی کند. در این میان شرکت صنایع مس شهید باهنر حلقه اتصال معادن کشور (مس، سرب و روی) با بخش صنعت است که محصولات متنوعی در قالب کویل، ورق، تسمه و نوار (شینه یا باسبار)، لوله و انواع مقاطع در اشکال مورد نیاز مشتری را به صورت مسی یا آلیاژهای بر پایه مس تولید می‌کند. این شرکت در هفته‌های اخیر، واحد تولید گرده مسی با ظرفیت ۸۰ تن در ماه را به بهره‌برداری رسانده است که این واحد، امکان تامین مواد اولیه صنایع دستی استان کرمان را که پیش از این برای خریداری گرده مورد نیاز خود با چالش مواجه بودند فراهم می‌آورد.

شرکت صنایع مس شهید باهنر در نیمه دوم سال ۱۳۶۰ راه‌اندازی شد و با بیش از چهار دهه فعالیت، در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حلقه اتصال زنجیره مس و روی با صنایع پایین‌دستی به شمار می‌آید که توسعه سبد تولید محصولات مسی با ارزش افزوده بالا را در اولویت قرار داده است. تنوع و دامنه وسیع محصولات شرکت صنایع مس شهید باهنر نیاز بخش صنعت را تامین و آن را از واردات بی‌نیاز می‌کند. به عنوان مثال، شرکت صنایع مس شهید باهنر با تولید لوله‌های آلیاژی بخشی از نیاز صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی کشور را به این محصولات پوشش می‌دهد.

در رابطه با عملکرد شرکت صنایع مس شهید باهنر در زمینه تولید و فروش در بازارهای داخلی و خارجی طی پنج ماهه نخست سال جاری توضیحاتی ارائه بفرمایید.

نگاهی به عملکرد شرکت صنایع مس شهید باهنر در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که در کارنامه پنج ‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ این شرکت، تولید تسمه و ورق مسی برابر با پنج هزار و ۲۴۲ تن، تسمه و ورق برنجی سه هزار و ۲۶۷ تن، مقاطع برنجی سه هزار و ۴۰۲ تن و لوله مسی دو هزار و ۱۷۴ تن بوده است. تولید مقاطع مسی و لوله برنجی این شرکت در بازه زمانی یاد شده نیز به ترتیب به یک هزار و ۳۸۳ تن و ۲۴۰ تن رسید. شرکت صنایع مس شهید باهنر در پنج‌ ماهه نخست سال ۱۴۰۳ موفق به ثبت فروش ۱۲ هزار و ۷۴۷ تن محصول در بازارهای داخلی شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۲۱ درصد رشد را تجربه کرده است. در این میان، تسمه و ورق مسی با چهار هزار و ۹۰۳ تن بیشترین میزان فروش در این بازه زمانی را به خود اختصاص داد و پس از آن تسمه و ورق برنجی با فروش دو هزار و ۷۳۷ تن، مقاطع برنجی یک هزار و ۷۹۲ تن و لوله مسی یک هزار و ۸۶۳ تن به ترتیب در جایگاه پرفروش‌ترین محصولات این شرکت در بازار داخلی قرار گرفته‌اند.

شرکت صنایع مس شهید باهنر در سال ۱۴۰۲ نیز موفق شد کارنامه درخشانی از فروش محصولات را به ثبت برساند. مجموع تناژ فروش داخلی این شرکت در سال گذشته به ۲۶ هزار و ۸۶۹ تن رسید که نسبت به سال قبل از آن ۲۰ درصد رشد داشت. درآمدهای عملیاتی شرکت صنایع مس شهید باهنر در سال ۱۴۰۲ نیز برابر با ۱۰۸ هزار و ۹۶۷ میلیارد ریال بود که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد قابل‌توجه ۴۲ درصدی را تجربه کرد. این رشد درآمد در حالی برای این شرکت رقم خورد که بخش عمده فروش محصولات این شرکت به بازار داخلی تعلق داشت. به عبارت دقیق‌تر شرکت صنایع مس شهید باهنر با توجه به جایگاه ویژه خود، تکمیل زنجیره ارزش و تامین مواد اولیه صنایع مصرف‌کننده در داخل کشور را در اولویت قرار داده و این مسئله موجب رشد فروش محصولات در بازار داخلی و کسب درآمد بیش از ۱۰۱ هزار و ۹۸۹ میلیارد ریال طی سال گذشته شده است.

باید در نظر داشت که شرکت صنایع مس شهید باهنر از نقش‌آفرینی در بازارهای جهانی غافل نبوده است و از آنجایی که محصولات این شرکت از کیفیت بالایی برخوردار هستند، برخی از این محصولات شامل تسمه و ورق مسی و برنجی و لوله‌های مسی در بازارهای بین‌المللی عرضه شده است. مجموع تناژ فروش صادراتی شرکت صنایع مس شهید باهنر در پنج‌ ماهه نخست سال ۱۴۰۳ به ۲۴۶ تن رسید و به کسب درآمد یک هزار میلیارد ریالی منجر شد. شرکت صنایع مس شهید باهنر در سال ۱۴۰۲ موفق شد درآمد دو هزار و ۳۹۹ میلیارد ریال را در فروش محصولات خود در بازارهای بین‌المللی به ثبت برساند. با توجه به امکان صادرات محصولات در بازارهای جهانی، شرکت صنایع مس شهید باهنر به دنبال توسعه محصولات دانش‌بنیان و فناورانه با تمرکز بر تنوع بیشتر سبد محصولات است که این مسئله موجب ایجاد فرصت‌های جدید و نقش‌آفرینی پررنگ‌تر این شرکت در بازارهای جهانی می‌شود.

راه‌اندازی واحد تولید گرده مسی در شرکت صنایع مس شهید باهنر چه مزیت‌هایی برای صنایع داخلی و روند صادرات محصولات نیمه‌ساخته مسی به همراه داشته است؟

صنایع دستی محصولات مس یکی از باقدمت‌ترین و جذاب‌ترین صنایع در استان کرمان به شمار می‌آید که به واسطه فراوانی فلز مس در این استان رونق فراوانی داشته است. با این حال، این صنعت جذاب که زمانی با هنر و فرهنگ این استان عجین شده بود، در سال‌های اخیر با چالش‌های فراوانی به لحاظ تامین مواد اولیه مواجه شد؛ به طوری که بسیاری از فعالان صنایع دستی استان کرمان برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود مجبور به خریداری ورق‌ و یا گرده‌ مسی از سایر استان‌ها با هزینه‌های بالا بودند.

از آنجایی که شرکت صنایع مس شهید باهنر می‌تواند نقش بسزایی در تامین مواد اولیه صنایع دستی استان کرمان داشته باشد، برای راه‌اندازی واحد تولید گرده مسی با ظرفیت تولید ۸۰ تن محصول در ماه اقدام کرد. در این واحد قابلیت تولید ۳۰ تا ۴۰ نوع گرده و ورق مسی با قطرها و ضخامت‌های مختلف متناسب با نیاز فعالان صنایع دستی وجود دارد و در آینده‌ای نزدیک ظرفیت تولید در این واحد به ۲۰۰ تن محصول افزایش می‌یابد. در واحد تولید گرده مسی تلاش بر این است تا با استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات، دستیابی به بالاترین سطح بهره‌وری در شرکت صنایع مس شهید باهنر حاصل شود تا گرده مس مورد نیاز صنایع استان کرمان تامین شود. در حال حاضر حدود ۲۰۰ واحد صنایع دستی در این استان فعالیت دارند و راه‌اندازی این واحد تولیدی به واسطه تامین مواد اولیه صنایع دستی نه‌تنها نقش شرکت صنایع مس شهید باهنر را در تکمیل زنجیره ارزش صنایع پایین‌دستی برجسته‌تر می‌کند، بلکه هزینه تولید را برای فعالان این بخش به طور قابل‌توجهی کاهش می‌‎دهد.

ظرفیت بالای تولید و کیفیت و آلیاژ مناسب گرده مس در شرکت صنایع مس شهید باهنر موجب دریافت سفارش‌های فراوانی از استان‌های اصفهان و زنجان در ابتدای فعالیت این واحد شده است که این امر نشان می‌دهد که ظرفیت‌های تولید این شرکت می‌تواند در توسعه صنایع پایین‌دستی در سایر استان‌های کشور نیز موثر واقع شود. شرکت صنایع مس شهید باهنر در تکمیل زنجیره ارزش در کشورهای فعال در صنایع مس نیز می‌تواند نقش‌آفرین باشد و در این راستا این شرکت تاکنون سفارش‌ گرده مسی از کشور ترکیه دریافت کرده است که این مسئله جایگاه و عملکرد مناسب شرکت صنایع مس شهید باهنر را در پاسخگویی به نیاز صنایع پایین‌دستی در بیرون از مرزهای کشور نشان می‌دهد.