طی نشست رسانهای مدیرعامل شرکت صبا فولاد خلیج فارس که در روز چهارشنبه دوم آبان ماه ۱۴۰۳ در حاشیه دومین روز از بیست و ششمین سمپوزیوم و نمایشگاه بینالمللی فولاد کیش برگزار شد، مرد سال فولاد ایران ضمن اشاره به ثبت بزرگترین تامین مالی در تارخ بورس کشور توسط شرکت صبا فولاد خلیج فارس، از تکمیل پروژه توسعهای احداث واحد احیا مستقیم با ظرفیت تولید سالیانه ۱٫۷۶ میلیون تن بریکت گرم ظرف ۳۰ ماه و در ادامه تولید محصولات نهایی تخت در این مجتمع خبر داد.
تغییرات اقلیمی و آبوهوایی موجب شد تا موضوع انتشار گازهای گلخانههای به یکی از پرتکرارترین مفاهیم در ادبیات اقتصادی جوامع تبدیل شود. با این حال، مشاهده میشود که زغالسنگ کماکان اصلیترین منبع تامین انرژی جهان به شمار میآید و از ابتدای قرن بیستم تاکنون سهم آن از سبد انرژی جهان افزایشی بوده است. موضوعی که از اهمیت توسعه صنعت زغالسنگ حکایت دارد. در ایران به سبب وجود ذخایر نفت و گاز، استفاده از زغالسنگ در تامین انرژی کمتر مورد توجه قرار گرفته و با وجود پتانسیلهای بالقوه معدنی، ظرفیت پرعیارسازی زغالسنگ به کمتر از یک میلیون تن در سال میرسد. شرکت زغالسنگ پروده طبس به عنوان بزرگترین تولیدکننده زغالسنگ کشور در چشماندازهای بلندمدت خود، توسعه صنعت زغالسنگ را دنبال میکند تا به نقشآفرینی استراتژیک در تحقق اهداف کلان این صنعت تبدیل شود.
بهرهمندی ایران از پتانسیلهای معدنی و انرژی، مزیتهای رقابتی ارزشمندی را برای توسعه زنجیره فولاد ایجاد میکند. با این حال، باید توجه داشت که تحقق این مهم، مستلزم ارتقای قدرت رقابتپذیری با شناسایی و بهبود مولفههای موثر بر آن است تا به این ترتیب این صنعت بتواند ضمن تامین نیاز داخلی در بازارهای بینالمللی و صادراتی نیز نقشآفرینی کند. از جمله این مولفهها میتوان به سطوح بهرهوری، هزینه تمام شده و حاشیه سود، کیفیت محصول و اهتمام به آموزش سرمایههای انسانی اشاره کرد. در همین راستا، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو موضوع تقویت توان رقابت خود را از مسیرهای مختلفی دنبال میکند تا جایگاه خود در زنجیره فولاد کشور را حفظ کند و در وهله بعد، آن را ارتقا ببخشد. نگاهی به شاخصهای عملکردی و سودآوری این شرکت نیز نشان میدهد شرکت معدنی و صنعتی چادرملو که زنجیره کامل ارزش فولاد را در خود جای میدهد، به سومین شرکت فعال زنجیره فولاد به لحاظ ارزش بازار و حاشیه سود خالص تبدیل شده است.
منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس یکی از مهمترین بسترهای رشد اقتصادی در کشور به شمار میآید و از آنجایی که در این منطقه زیرساختهای لازم برای جذب سرمایه، رشد تولید و صادرات وجود دارد، یکی از مهمترین قطبهای تمرکز زنجیرههای ارزش صنایع معدنی و فلزی، نفت و پتروشیمی محسوب میشود. در واقع آنچه منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس را نسبت به سایر مناطق ویژه متمایز میکند، هدفگذاریهای همهجانبه برای توسعه و تنوع بالای شرکتهای فعال در این موقعیت جغرافیایی ممتاز است. متمرکز شدن زنجیرههای ارزش در این منطقه از جنبههای مختلفی مانند ارتباط موثر میان فعالان صنعت، دسترسی آسان به نهادههای تولید و مدیریت بهینه هزینهها اهمیت دارد و جذابیت سرمایهگذاری در این منطقه ویژه افزایش میدهد.
امروزه بازار فولاد متاثر از تحولات بازار مصرف و گسترش تنوع کاربردهای آن در صنایع و زیرساختها، فضای رقابتی خاصی را پیدا کرده است. طبیعتا در چنین شرایطی شرط رقابتپذیری و رشد صنایع فولادی، شناخت بازار مصرف و عرضه محصولاتی ارزشافزا و متناسب با نیاز بازارها است. در همین راستا شرکت ذوبآهن اصفهان که لقب مادر صنعت فولاد کشور را به دوش میکشد، با برنامهریزی برای تولید محصولات نوآورانه پاسخگویی به نیاز بازار توانسته است علاوه بر تامین نیاز داخلی، بازارهای صادراتی خود را در بیش از ۲۰ کشور جهان توسعه دهد و به این ترتیب رشد درآمد قابل توجهی را تجربه کند. از سوی دیگر، این شرکت با متمرکز شدن بر تامین پایدار و به صرفه نهادههای تولید مانند زغالسنگ و سنگآهن و تکیه و اعتماد بر تولیدکنندگان داخلی در مسیر مدیریت هزینههای تولید حرکت میکند که ماحصل این راهبردها و استراتژیها بهبود عملکرد مالی این شرکت بوده است.
مجتمع فولاد میانه به عنوان تنها تولیدکننده آهن اسفنجی در شمال غرب کشور، تنها در سال ۱۴۰۲ به خاطر محدودیتهای مصرف گاز عملا دو ماه از تولید خود را از دست داد و در سال جاری نیز از دو هفته گذشته، محدودیتهای مصرف برق فعالیت این مجتمع را متوقف کرده است. با این حال، این مجتمع با برنامهریزی و تمهیدات مناسب در تلاش برای جبران بخشی از خسارتها برآمده است و برنامههای خود را در جهتی تنظیم میکند که در زمان فعالیت کارخانه، بالاترین سطح بهرهوری محقق شده و با افزایش راندمان و استفاده حداکثری از ظرفیتهای تولید، بخشی از آسیبهای ناشی از توقفات تولید جبران شود.
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به آمارهای شاخصهای اقتصادی در دولت سیزدهم و در مقایسه با دولت قبل، تاکید کرد، رشد بخش صنعت از منفی 5.6 درصد دولت دوازدهم به مثبت 6.9 درصد در دولت سیزدهم رسید.
عملکرد شرکت فولاد کاوه جنوب کیش در ماهها و سالهای اخیر را میتوان مصداق بارزی از جهش تولید و رشد سودآوری در صنعت فولاد کشور قلمداد کرد. این شرکت در سه ماهه نخست سال جاری، حدود ۹٫۱ درصد از مجموع تولید بلوم و بیلت و ۵٫۵ درصد از کل تولید فولاد کشور را به خود اختصاص داد. نکته جالب توجه این است که شاخصهای یادشده برای سال ۱۴۰۲ به ترتیب برابر با ۷٫۷ درصد و ۴٫۹ درصد بودند.
در صنعتی در ابعاد فولاد، موضوع تحقق توسعه پایدار و فراگیر مستلزم یک برنامهریزی کلان برای توازن بخشیدن به زنجیرههای ارزش و خلق ارزش حداکثری از پتانسیلها و مزیتها است؛ در همین راستا، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو را میتوان به عنوان نمادی برای توسعه و تکمیل زنجیره تولید در کشور به حساب آورد زیرا این شرکت زنجیره کامل تولید فولاد را در خود جای داده که در نوع خود در کشور منحصربهفرد است. این موضوع که مزیت قابل توجهی برای «کچاد» محسوب میشود، از نقش پررنگ این شرکت در زنجیره فولاد و اقتصاد کشور و استان یزد حکایت دارد.